TRANZICION III

dhe pamundësisë për të gjetur ndonjë propozim për një zgjidhje tëkënaqshme për të dyja palët. Në këtë rast ky do të ishte një tregues ipjekurisë së shoqërisë civile në Serbi sepse reagimi „i detyruar“ i sajnë fakt ka pasqyruar fuqinë reale të këtij sektori në atë moment,zgjedhjen e përparësive dhe shpenzimin racional të resurseve tëkufizuara njerëzore.Në të njëjtën kohë, vëzhguesit objektivë nga Serbia kanë qenëtë mahnitur me aftësinë e shqiptarëve në Kosove për të krijuarshoqërinë paralele me të gjitha institucionet, një shoqëri e cila kafunksionuar dhe qysh atëherë ka qenë plotësisht e pavarur nga Serbiadhe Jugosllavitë e ndryshme. OSHQ-të nga Serbia disa herë kanëshprehur admirim të sinqertë për metodën paqësore të luftës përarritjen e qëllimeve politike legjitime. Fatkeqësisht, kemi qenëdëshmitarë për të parë se aktivizmi dhe pasivizmi i partive politikedhe organizatave të shoqërisë civile në Kosovë i ka konvenuarregjimit të Millosheviqit dhe në fakt i ka ngadalësuar përpjekjet eopozitës së atëhershme në Serbi për ta rrëzuar regjimin. Na mbetetvetëm të hamendemi se çfarë ndikimi do të kishte qasja më fleksibilepër pavarësinë në numrin e viktimave në vitin 1999, 2000 dhe në2004-tën. Në shumë raste OSHQ-të e Serbisë kanë shprehur respekttë sinqertë për jodhunën në atë kohë.Ajo çka mund të konstatohet me siguri, është se në të kaluarënkanë ekzistuar disa forma shumë të dobëta të bashkëpunimit tësektorit civil të Serbisë dhe sektorit civil të Kosovës. Kybashkëpunim është zhvilluar kryesisht jashtë territoreve të Serbisëdhe Kosovës dhe pak a shumë janë bërë në rrafshin e bisedimeve nëtë cilat shfaqej nevoja dhe vullneti i mirë për bashkëpunim nëprojekte konkrete, të cilat më vonë asnjëherë nuk kalonin në praktikë.Duhet të pranojmë se nismëtarët e këtyre kontakteve kanë qenëkryesisht donatorët e huaj dhe se ka pasur shumë pak pjesëmarrës ngatë dyja palët, si individë ashtu edhe organizata. Këto kontakte janëzhvilluar kryesisht nëpër tavolina të konferencave, d.mt.h pa veprimetë përbashkëta në terren dhe pa përfshirjen e publikut të gjërë. Bileedhe ato konferenca ndonjëherë kanë qenë dëshpëruese, shikuar ngaana serbe, pas përmendjes së palëkundshme dhe ekskluzive tëpavarësisë. Edhe unë personalisht e kam pasur pështypjen se shumëkolegë nga Kosova e kishin si parakusht madje edhe që të uleshin mene në tavolinë që ne ta pranonim publikisht dhe pa debat pavarësinë eKosovës. Nganjëherë kjo më dukej e pamjaftueshme. Atapërfaqësonin qëndrimet zyrtare të partive politike ndërsa ne flisnimnë emrin tonë dhe në emër të organizatave tona. Sidoqoftë ne kishim23