TRANZICION III

Raporti për gjendjen e barazisë gjinore në Serbipasqyrë për drejtimin e mundshëm të veprimeveZorica TrifunoviqHyrjeBarazia gjinore, bashkë me zhvillimin e vetëdijes për rolinshoqëror të gjinisë si të një hapësirë të rëndësishme në jetën epërditshme dhe shoqërisë në tërësi, është bërë, për fat, një temë egjerë. Krahas me këtë është në rritje edhe interesimi përproblematikën gjinore dhe vetëdijësimi se vetëm me barazi të plotë,në radhë të parë ndërmjet mashkullit dhe gruas, e pastaj edhendërmjet grupeve të tjera të shoqërisë, mund të zhvillohet shoqëria.Një shoqëri, vështirë se mund të konsiderohet si e zhvilluar plotësishtnëse nuk eksziton barazi e plotë ndërmjet të gjithë anëtarëve/eve tëasaj shoqërie.Në Serbi ka filluar të flitet publikisht për rëndësinë e barazisëgjinore dhe për rolin e veçantë të gruas në shoqëri, para më pak setridhjetë vjetësh. Deri atëherë barazia socialiste dhe ideologjiakomuniste nënkuptonin “barazinë”, kështu që është krijuar përshtypjaqë nuk ka hapësirë dhe nevojë për ndonjë diskutim të veçantë mbirolin e gjinisë në shoqëri. Po ashtu, raporti i gjerë i Bankës Botërore ivitit 2002, i titulluar ‘’Gjinia në tranzicion’’, flet për atë se shumica evendeve të “bllokut socialist” kanë pasur një shkallë shumë të lartë tëbarazisë gjinore para periudhës së tranzicionit. Sot kjo shkallë ështëshumë më e ulët, por në shumë raste prapë është e lartë në krahasimme vendet tjera. Paraqitja e grupit të parë joformal feminist (ithemeluar në vitin 1979/80 në Beograd, i cili nga viti 1986 njihet meemrin Femra dhe shoqëria), është shikuar nga ana e pushtetit tëatëhershëm si një rebelim i llojit të vet dhe në të njëjtën kohë kaparalajmëruar proceset e pashmangshme të demokratizimit dhe kaqenë grupi i parë që është pasuar edhe nga të tjerë, të cilët janëangazhuar për respektimin e plotë të drejtave të njeriut për gruan,kanë folur për problematikën e ndërlikuar gjinore në të gjitha sferat eshoqërisë dhe ka qenë një udhëheqëse e organizatave, të cilat sotpërbëjnë “shoqërinë civile” në Serbi. Me fillimin e ndarjes politike, emë vonë edhe me shpërbërjen me luftë të RSFJ-së, gratë kanë qenë tëparat që janë organizuar dhe kanë ngritur zërin e tyre kundërnacionalizmit në rritje dhe kanë alarmuar për pasojat e pokitikësmilitariste për të cilën nuk vendosin gratë. Gratë e përbënin zanafillëne organizatave të shumta, të cilat ishin krijuar nga viti 1990 e që nëato kohë angazhoheshin për politikën kundër luftës, politikën e paqesdhe të drejtave të njeriut.75