TRANZICION III

Eh tash, nëse ata që banojnë në asgjë janë edhe vetë tëpadukshëm, atëherë ta dini se kemi ardhur te fundi i listës,respektivisht në vendin e parë unik.Vendi i 1: Romët e padukshëm. Ata është shumë më vështirëpër t’i parë shtëpitë ilegale. Disa prej tyre patjetër do t’i takoni nërrugë, por një numër më të madh të tyre mund t’i shihni nëvendbanimet e tyre buzë qyteteve, të cilat natyrisht janë të ndërtuarailegalisht. Dhe kjo është e tëra që mund të kuptoni për këta njerëz,d.m.th se si duken, në çfarë kushtesh jetojnë, sepse nuk janë tëpranuar juridikisht, janë të padukshëm. Ata nuk kanë dokumentepersonale, nuk dihet se kur kanë lindur as kush janë prindërit e tyre,emrat e tyre nuk janë të shkruar në librat amzë, martesat e tyre nukjanë të regjistruara, nuk dihet se kush dhe kur ka vdekur e ku ështëvarrosur. Nuk mund të marrin vërtetim për shtetësinë, nuk kanëletërnjoftime as llogari bankare. Ata nuk udhëtojnë jashtë venditsepse nuk kanë pasaporta. Kur u ndodh ndonjë fatkeqësi që sipas tëgjitha gjasave do të jetë dhunë mbi ta, nuk do të dihet se kush janëviktimat. Kur ata bëjnë ndonjë veprim të paligjshëm nuk do të dihetse kush janë kryesit. Edhe po të doni t’u mundësoni të votojnë, oset’u siguroni mbrojtje adekuate shëndetsore, nëse do të doni tëkujdeseni për shkollimin ose punësimin e tyre do të duhej gjithmonëtë ballafaqoheni me pyetjen : kush janë këta njerëz dhe sa janë? Këtajanë romët e padukshëm juridikisht dhe në Serbi supozohet se jetojnëmadje 500.000 (pesëqind mijë) – sipas të gjitha gjasave ky është rastii vetëm i vërtetë i këtij shekulli të ri ku bëhet një shkelje masive dhesistematike e të drejve të njeriut në vend. Bingo!III Çka tashAsgjë. Ulu dhe qaj, mbaj qetësi dhe duro. Kjo do të ishteqasja e parë dhe e cila fakteqësisht duket edhe dominuese. Nëse tëpengon, ktheje kokën në anën tjetër, ndërkohë që ndoshta dikush dotë bëjë diçka që të përmirësohen gjërat, diçka do të ndodhë.Mrekullitë ndodhin shumë rrallë, por patjetër duhet llogaritur në to.Qasja e dytë më alternative është disi më e pranueshme:gjithkush bën punën e vet, armiqtë e demokracisë bëjnë punën e tyre,ndërsa ne tonën. Me rëndësi është që të mos dorëzohemi. Shteti ligjorndërtohet ngadalë, nevojiten dekada ndoshta edhe shekuj. Ata qëkanë luftuar më së shumti në këtë betejë e kanë shtetin më tëzhvilluar ligjor. Vazhdimësia është shumë e rëndësishme.Kush do të fitojë, këtë do ta shohim. Unë mendoj sinqerisht seky vend nuk mund ta kundërshtojë gjatë përparimin, jemi shumë afër38