TRANZICION III

Zagrebi në mënyrë që ta prezantojnë produksionin e tyre dhe tëshkëmbejnë përvojat. Programet e këtilla financohen pjesërisht memjetet e donatorëve të huaj. Interesimin për shkëmbimin e kulturave eshfaqin ata njerëz të cilët edhe një ish Jugosllavi kanë qenë poliglotëdhe të orientuar multikulturalisht. Përkundër luftës dhe represionit nenë Ballkan ndajmë një trashëgimi të përbashkët dhe të ngjajshme. Nëtë gjitha ish republikat jugosllave janë lexuar të njëjtat libra dhe ështëdëgjuar muzika e njëjtë. Më herët “Shtëpia jugosllave e kulturës” kaqenë vend për të gjithë njerëzit nga Ballkani, edhepse Kosova përshkak të gjuhës shqipe qysh atëherë kishte një rol të veçantë. Njëdozë të vogël frike nga përzierja me të tjerët shfaqin edhe krijuesit esotëm, më të rinj, të kulturës. Ata e prezantojnë punën e tyre nëvendet fqinje të regjionit ballkanik, në Europën perëndimore dhe nëShtetet e Bashkuara të Amerikës. Tanimë Shqiptarët dhe Serbët mundtë takohen në Prishtinë pa ndonjë problem. Takime të tilla regjionaleshpesh organizohen dhe mbahen nga organizatat ndërkombëtare. Porështë vështirë të vlerësohet ndikimi i këtyre takimeve dhekonferencave.Tanimë pjesë e EuropësProcesi i shpërbërjes së Jugosllavisë ende nuk ka përfunduar.Kërkesa për pushtet mbi Kosovën nga ana e Serbisë dhe përpjekjetpër pavarësi nga Shqiptarët janë dy procese që nuk lidhen. Statusi ipazgjidhur i Kosovës sjell në pikëpyetje stabilitetin në rajon. Zgjidhjee kësaj çështje është parakusht për normalizimin dhe ripërtëritjen elidhjeve ndërmjet popujve. Kosovës i duhet një lloj statusi. Njerrëzitduhet ta dijnë se në cilin shtet jetojnë dhe cilat ligje janë në fuqi.Duhet të dihet se ku paguhen tatimet, cilat ligje vlejnë dhe cilat janëorganet përgjegjëse për largimin e mbeturinave. Gjendja e tanishmenuk mund të qëndrojë gjatë e tillë si është. Aspektet kulturore dheetnike të çështjes së Kosovës duhet të ndahen nga e ardhmja politikedhe ato duhet të shikohen ndaras. Sidoqoftë, dallimet kulturore duhettë ruhen.Ballkani në dy shekujt e kaluar është karakterizuar nga jostabiliteti. Ballkani posaçërisht në shekullin e 19-të ka qenë në sferëne interesave të dy fuqive imperialiste, të cilat ishin shpërbërë në tënjëjtën kohë – Perandoritë Austro – Hungareze dhe Osmane. Passhpërbërjes së këtyre fuqive, uniteti i brendshëm kishte humbur të“popujt e përzier”. Pas kësaj Serbia kishte vendosur një administratëtë fuqishme administrative për të udhëhequr territoret. Në prag tëshekullit 20 social demokracia europiane është angazhuar posaçërisht58