TRANZICION III

Barazia gjinore dhe pozita e femrës në shoqëri – KosovëNita LuciNë vend se çështja e gjinisë të vështrohet si çështje e ndarëprej zhvillimeve të përgjithshme politike, ekonomike dhesociale, ajo konsiderohet si një kategori dhe proces, i cili iripërkufizon dhe ripërkufizohet nga marrëdhëniet shoqërore tëngjeshura me marrëdhënien e forcave, vendimmarrjen në tëgjitha nivelet e qeverisë dhe identifikuesve të ndryshëm, dukepërfshirë përkatësinë etnike, ekonominë shtëpiake, ndarjengjinore të punës, shëndetësinë, arsimin, por të gjitha këto tëndara në dallime të kontekstit urban dhe rural.“Çështjet e grave, ashtu siç kanë qenë të konceptualizuara në rajon, vazhdojnë tëjenë çështje dytësore përball prioriteteve tjera të qeverisë, si janë kriza politike dheekonomike, konflikti dhe dhuna. Ka shumë pak njohje që këto çështje ndërlidhen memungesën e të drejtave të njeriut, duke përfshirë këtu edhe zhvillimin e gruas.(Raporti i Zhvillimit Njerëzor. Azia Jugore, 2000:12)Me shpërbërjen e shtetit socialist dhe përfundimin e Luftës sëFtohtë, shoqëritë e Evropës Lindore i janë nënshtruar transformimevetë pafundme. Ndryshimet në sistemet politike, përpjekjet përzhvillimin e tregjeve të hapura, institucioneve civile dhe mediat e lira,rikthimin e pronës si dhe një sërë betejash tjera janë ato që ekarakterizojnë më shumë se një dhjetëvjeçar të asaj që shumëhulumtues e kanë emërtuar “dhembja e tranzicionit”. Posaçërisht nëish Jugosllavi, përpjekjet për krijimin e shoqërive demokratike kishterezultuar me krijimin e politikave përjashtuese nacionaliste dheregjimeve diktatoriale. Nën të gjitha këto procese ka pasur përpjekjepër ristrukturimin e shtetit dhe institucioneve ligjore për tëripërkufizuar kuptimin e drejtësisë dhe barazisë. Çështjet epa/barazisë gjinore kanë qenë pjesë integruese të këtyretransformimeve.Pabarazitë gjinore nën shtetin-socialist Jugosllav kanë qenëzyrtarisht të zgjidhura. Shteti është dashur që në mënyrë të drejtë t’uofrojë qasje të barabartë për punësim, edukim dhe pjesëmarrje në të42