TRANZICION III

nga serbët, shqiptarët jetonin në pjesën tjetër të Kosovës ndërsapakicat tjera diku në mes.Rrjedhën e ngjarjeve për shkak të mungesës së sigurisë gjatëvakumit nuk e kishin parashikuar përveç Bashkësisë Ndërkombëtare,edhe forcat e NATO-s në Kosovë (KFOR), po ashtu edhe hakmarrjenmë se të pritshme prej shqiptarëve të Kosovës, gjithashtu kanëdështuar në sjelljen para drejtësisë të përgjegjësve për dhunën pasvitit 1999 e gjatë viteve në vijim, në kohën kur misionindërkombëtarë ishte instaluar tërësisht në Kosovë, bashkë mepushtetin ekzekutiv në sferën e mbrojtjes së jashtme dhe tëbrendshme, si dhe në qeverisje, legjislacion dhe sektorin e gjyqësisë.Deri në gjysmën e vitit 2001, KFOR-i p.sh kishte më shumë se 40000 trupa në Kosovë, policia e udhëhequr nga KB (CIVPOL) kishterreth 4 500 policë në shërbim, gjithashtu edhe Shërbimi Policor iKosovës kishte afërsisht të njëjtin numër të policëve, përderisagjyqësori kishte disa dhjetëra gjykatës dhe prokurorë ndërkombëtarë,të cilët ishin dërguar në Kosovë për të udhëhequr rastet e krimeve tëluftës dhe krimeve ndëretnike. Në të njëjtën kohë, ndërmjet viteve1999 dhe 2004 ishin zgjidhur vetëm një numër shumë i vogël irasteve të krimeve ndëretnike dhe një numër i vogël i kryerësëveishin sjellë para drejtësisë. Përveç kësaj, vala e dhunës në mars të vitit2004 e drejtuar kundër serbëve në tërë Kosovën e cila “më 18 mars ushndërrua në spastrim etnik të gjitha fshatrave pakicë dhe lagjeve,” 37kishte lënë të vdekur 19 persona, përafërsisht 900 të lënduar, mbi 700shtëpi të djegura të serbëve, romëve dhe ashkalinjve, rreth 30 kishadhe manastire serbe të shkatërruara dhe mbi 4000 njerëz tëzhvendosur. Përgjigja e sektorit të drejtësisë ndaj kësaj dhune ka qenëe pamjaftueshme: përderisa janë shqiptuar rreth 209 dënime në lidhjeme trazirat e marsit, ata që kanë qenë të prekur nga këto trazira endeprotestojnë pse nuk ka pasur asnjë dëmin për organizimin dhe nxitjene trazirave të marsit. Po ashtu ka pasur mangësi serioze në kryerjen ehulumtimeve dhe proceseve gjyqësore. 38Në anën tjetër, Serbia që nga revolucioni i 5 tetorit kadështuar që të adresojë çështjen e krimeve të luftës të kryera nëKosovë nga forcat serbe të sigurisë, si dhe të bëjë një ndarje të qartëdhe kritike me politikat e Millosheviqit të ndjekura në Kosovë nëperiudhën 1987-1999. Përderisa janë shënuar disa përparime dhe37International Crisis Group, Kolapsi në Kosovë, ‘Përmbledhje’, në:www.crisisgroup.org, po ashtu në shqip dhe serbisht38 Për analizën se si ka vepruar drejtësia në Kosovë në rastet lidhur me trazirat emarsit, shih OSCE, Kosovo: The Response of the Justice System to the March 2004Riots, December 2005..90