Kamu Borçlanma Sözleşmelerinin Hukuksal Niteliği Üzerine Notlar

gerçekleştirilmesi için, ilgili kanunlarda belirtilen çerçevede garanti vermek ve buna
ilişkin işlemler yapmak ve bu projelerle ilgili hazırlık ve akit çalışmalarına katılmak, ...
Avrupa Birliği ve Birliğin kurum ve kuruluşları ile borç ve hibe sağlanmasına ilişkin her
türlü temas ve müzakereleri yürütmek ve bunlara ilişkin anlaşmaları imzalamak ...”
Öte yandan, merkezi idarenin kamu borçlanmalarına ilişkin temel yasal
düzenleme, 4749 sayılı Kanun 24 kapsamında kurgulanmıştır. 4749 sayılı Kanun’a göre,
devlet borçlanmalarında yetki, Hazine Müsteşarlığı’na bırakılmaktadır. Böylece, devletin
yapacağı iç ve dış borçlanmaların 25 anılan Müsteşarlık tarafından yürütüldüğü görülüyor.
Anılan Kanun’un çıkarılması öncesinde ise, devlet adına borçlanmaların yine Hazine
Müsteşarlığınca tek yetkili mercii olarak ve fakat Bütçe Kanunlarında her yıl yinelenen
yetkiye (iç borçlanmalarda ayrıca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’na)
dayanılarak yürütüldüğü görülmektedir. 26
Bu durum, devletin tek bir hazinesinin olması (“devlet hazinesinin tekliği” ilkesi)
ve böylece devlet adına yapılacak tüm borçlanmaların tek bir birim (Hazine Müsteşarlığı)
tarafından yürütülmesi gereğiyle de uyumludur. Gerçekten, tüzel kişilliği haiz –ve
borçlanma ehliyeti tanınan- kamu iktisadi kuruluşları dışında, devlet adına yapılacak tüm
24 28 Mart, 2002 tarih ve 4749 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi
Hakkında Kanun” (9 Nisan, 2002 tarih ve 24721 sayılı RG’de yayımlanmıştır).
25
Bahsekonu Kanun’da iç ve dış borçlanmaların nasıl bir ayrıma bağlı kılındığı
anlaşılamamaktadır. Kanun’un “Tanımlar” başlıklı kısmında özellikle “dış finansman” ve “dış
finansman kaynağı” tanımlarına yer verilmesine karşın, bu iki tanımın bir diğerine atıf yaparak
bir fasit daire oluşturduğu ve tanımların belirlenmesine yönelik bir açıklık sağlamadığı, böylece
dış borç tanımının belirsizlik içerisinde bırakıldığı görülmektedir. Bu hususta bir değerlendirme
için bkz. Çal, Sedat; Türkiye’de Kamu Hizmeti ve Đmtiyazın Dönüşüm Öyküsü, TOBB Yayını,
Ankara, 2008, s. 233. Onar ise, iç/dış borç ayrımının, borçlanılan piyasaya göre
belirlenebileceğini zikrediyor (bkz. Onar, Đdare Hukukunun Umumî Esasları, op. cit., s. 1412).
26 Bkz. Kanlıgöz, Cihan; Kamu Borçlanma (Đstikraz) Sözleşmeleri, AÜSBFD (Prof. Dr. Cemal
Mıhçıoğlu’na Armağan), C. 52, Sy. 1-4, 1997, s. 54.
15