Kamu Borçlanma Sözleşmelerinin Hukuksal Niteliği Üzerine Notlar

gidebilmesi için, diğer pek çok faaliyetinde olduğu gibi, açık bir yasal düzenlemeye
gereksinim duyulacaktır. Herşeyden önce, borçlanma çerçevesinde faiz ödeme
zorunluluğunun doğması, öğretide de değinildiği üzere bir kamu harcaması anlamındadır
ve bu itibarla, kamu adına yapılan tüm harcamalarda olduğu gibi, yasal bir düzenlemeyle
verilmiş yetkiye dayandırılması zorunludur. Ancak, bu keyfiyetin kamu borçlanmalarını
idari sözleşme kılmaya yetmeyeceği ve hatta bu değerlendirme bakımından ilintisiz
olduğu söylenebilir. Nasıl ki, bayındırlık yapım sözleşmeleri de yasal bir düzenlemeye
dayanır ve bundan dolayı bayındırlık yapım sözleşmelerinin idari sözleşme olarak
addolunmasını gerekli kılmaz; aksine, anılan sözleşmeler hukukumuzda özel hukuk
sözleşmesi olarak kabul görmektedir.
Bir diğer husus olarak, kamu borçlarının kamu yararı gözetilerek ve kamu
hizmetlerinin yürütülmesi için gerçekleştirilmesine dayanılması gündeme geliyor.
Çalışmamızın içerisinde değinildiği üzere, öğretide genel kabul gören görüş, kamu
borçlanmalarının kamu hizmetinin yürütülmesiyle ilişkilendirilemeyeceği, bununla
birlikte, kamu yararına yönelik olduğunda kuşku bulunmadığı yönündedir. Doğaldır ki,
idarenin her türlü faaliyetinde kamu yararının güdülmesi zorunludur ve bu itibarla bir
ayrıma burada gidilemez. Kamu hizmetinin yürütülmesi bakımından ise, öğretideki genel
kanı kamu hizmetinin yürütülmesiyle doğrudan bağlantılı olmayı içerdiği veçhile, yine,
isabetli bir ölçüt değildir.
Bir başka değerlendirme ise, idarenin borçların geri ödeme vadesini ve faizleri tek
yanlı iradesiyle değiştirme gücüne sahip kılınmış olmasıdır. Burada yineleyelim ki, anılan
değiştirme yetkisi şayet sözleşmenin içerisinde yer verilmiş ve böylece taraflarca serbest
iradeleriyle kararlaştırılmış bir husus durumundaysa, buna dayanılarak kamu gücünün
kullanıldığı ve buradan hareketle idari sözleşme sayılacağı anlayışı yerinde bir
değerlendirme olarak kabul görmese gerektir. Zira, özel kişiler arasındaki borç
ilişkilerinde de geri ödeme vadesini veya faizleri taraflardan birisinin değiştirmesine
olanak tanınması, özellikle borç verenler bakımından sıklıkla rastlanan bir ticari
uygulamadır. Yeri geldiğinde, borç alanlara aynı olanakların tanınabildiği de sıklıkla
görülen hususlardandır. O kadar ki, bu hakların verilmesi finans piyasalarında “erken geri
87