Kamu Borçlanma Sözleşmelerinin Hukuksal Niteliği Üzerine Notlar

uyum sağlamasını teminen getirilen ekonomik tedbirlerin de bu minvalde bir kısıt
oluşturmaya yaradığı düşünülebilir. 66 Zira, anılan kararlara göre, üye devletlerin bütçe
açığı gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYĐH) %3’ünü geçemeyecektir.
Böylece, kamu borçlanmalarına yol açan bütçe açıklarında bir kısıtlamaya
gidilmesi yoluyla dolaylı olarak borçlanmaların da sınırlandırılması sağlanmış olmaktadır.
Öte yandan, kamu borçlanması üzerinde daha doğrudan bir kısıt daha öngörülmektedir.
Buna göre, üye devletlerin kamu borçları GSYĐH’nın %60’ından fazla olamayacaktır. 67
Şu halde, “... Maastrich Antlaşması’nda yer alan ilkeler ve kurallar incelendiğinde
temel amacın, siyasal iktidarların ekonomi üzerindeki yetkilerinin sınırlandırılması
olduğu görülmektedir.” 68 Bütün bu değerlendirmeler ışığında, anılan Antlaşma ile
getirilen düzenlemenin, anayasal bir hüküm olarak ifade edilmese dahi, bir “Ekonomik
Anayasa Kuralı (Denk Bütçe Anayasası)” şeklinde ele alınması mümkündür. 69
Son olarak, vergi toplama, borçlanma ve para arzının artırılması gibi mali
yöntemlerin ne şekilde ve hangi oranlarda, hangi siyasayla gerçekleştirileceği üzerinde
öğretide –sahip olunan politikalara göre tebellür eden- farklı yaklaşımların bulunduğunu
belirtmek gerekecektir. Sözgelimi, devletin rolünün asgariye indirilmesi görüşündeki
liberallere göre;
“... mahdut çerçeveye inhisar ettirilen Devlet ihtiyaçlarını karşılamak için istikrar
gösteren mevzular üzerinden ve konjonktür dalgalanmalarından en az müteessir olacak
usullerle vergi almak tavsiye olunur... Đstikrazlara (borçlanmalara) ise ancak olağanüstü
66 Bu hususa ilişkin ayrıntılı bir çalışma için bkz. Günay / Özen, Avrupa Birliği’nde Mali
Disiplinin Sağlanmasına Yönelik Maastricht Kriterlerinin Anayasal Đktisat Perspektifinde
Değerlendirilmesi, op. cit., s. 66-82.
67 Bkz. Đbid., s. 73, 74.
68 Aktan, Ekonomik Anayasa, op. cit., s 48.
69 Günay / Özen; Avrupa Birliği’nde Mali Disiplinin Sağlanmasına Yönelik Maastricht
Kritelerinin Anayasal Đktisat Perspektifinde Değerlendirilmesi, op. cit., s. 77.
38