Kamu Borçlanma Sözleşmelerinin Hukuksal Niteliği Üzerine Notlar

4.4. Dış Borçlanmalar Bakımından Değerlendirme
Kamunun borçlanmalarında kimi zaman yabancı bankalardan kaynak sağlandığı
görülür. Bu tür borçlanmaların bir kısmı yabancı ülkelerin sermaye piyasalarında tahvil
ihraç etmek yoluyla gerçekleştirilirken, bir kısmı da yabancı bankalardan elde edilen
sendikasyon kredileri şeklinde cereyan etmektedir. Birincisinden genelikle program
kredisi, yani bütçe açıklarını kapama anlamında yararlanıldığı ve herhangi bir projenin
finansmanı amacıyla kullanılmasından kaçınıldığı görülüyor, ki bu daha ziyade, idarenin
tercih ettiği bir borçlanma siyasası şeklinde ortaya çıkmaktadır. Başka bir deyişle, bu
durum, yasal bir düzenlemeyle öngörülen bir husus değildir. Đkinci tip borçlanmalarda,
yani sendikasyon kredilerinde 117 ise, genellikle proje finansmanına yönelik bir kullanıma
gidildiği gözleniyor. Bu da, yine, herhangi bir yasal kısıtlamadan ziyade, idarece
belirlenmiş olan borçlanma siyasasının bir özelliği şeklinde belirmektedir.
Sendikasyon kredilerinin kimi zaman program kredisi şeklinde
gerçekleştirilmesine de rastlanabilmektedir. Bu siyasanın belirlenmesinde, proje
finansmanı için daha rahat kredi bulunabildiği veçhile, proje finansmanında önceliğin
sendikasyon kredilerine verilmesi ve tahvil piyasalarında ülkemize ayrılabilecek
finansmanın tahvil ihracı yoluyla bütçe açıklarını kapatma amacına yönelik olarak tahsis
edilmesi gibi bir yaklaşımın benimsendiğini söyleyebiliriz.
Sendikasyon kredilerini verenler büyük ölçüde yabancı özel bankalar olmakla
beraber, bazan aralarında yabancı kamu yatırım bankaları veya uluslararası yahut
117 Sendikasyon kredileri, finans piyasasında bir banka liderliğinde bir araya gelen bankalar
grubunun, borç veren niteliğiyle oluşturdukları ve tüzel kişiliği bulunmayan bir hukuksal statü
içerisinde, alacaklıya karşı taahhüt ettikleri krediler bağlamında müteselsilen veya müstakilen
sorunlu olabildikleri kredi türünü ifade eder. Bu kredi türü, daha ziyade borçlanmanın tutarının
göreli olarak yüksek olduğu durumlarda sözkonusudur. Bu itibarla, yerine göre tek bir bankanın
kreditör konumunu teşkil etmesi de mümkündür ve bu hallerde doğal olarak ortada bir
sendikasyon kredisi değil, bir bankanın bireysel kredisi bulunacaktır. Ancak, kuşkusuz bu ayrım,
buradaki analizimiz açısından önem atfedilecek bir özellik içermemektedir.
72