Kamu Borçlanma Sözleşmelerinin Hukuksal Niteliği Üzerine Notlar

enerjisi üretim santralleri uygulamalarında örneklerine rastlanmaktadır. 82 Özetlersek,
konusu altyapı olsun veya olmasın, özel sektör borçlanmalarında vadelerin bir yılı geçip
geçmeyeceği hususu, belirli bir anda piyasanın yapısıyla ilgili olabilecek bir durum
olmaktan ileri gitmez. Bu itibarla, yer verdiğimiz bu husus, kamu-özel
borçlanmalarındaki farklılık bağlamında değinilecek bir unsur olarak görülemez
kanısındayız. Bu anlamda söylenebilecek yegâne husus, kamunun genel olarak özel
sektör borçlanmalarından daha uygun koşullarda kaynak bulabilmeye ehil görüldüğü
yönündeki bir ifade olabilir. Bu yargının gerekçesine de, esasen yukarıdaki paragraflarda
değinmiş bulunmaktayız.
Öte yandan, geri ödeme süresi belirsiz kamu borçlarının olabilmesi için, geri
ödeme süresi belli olmadan kamuya borç veren özel kişilerin varlığı gerekir. Ne var ki,
“zorunlu borçlanma” olarak tabir edilen kamu borçlanmaları dışında bu tür bir
borçlanmaya tesadüf edilemeyeceği açıktır. Devlet kudreti kullanılarak elde edilen
kaynakların ise, borçlanma niteliği kapsamında algılanması güçtür. Bu meyandaki
uygulamalara örnek olarak, 9 Mart 1988 tarih ve 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa
Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun 83 ile getirilmiş olan
"Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Fonu" zikredilebilir.
82 Bu yönde –üstelik kamu borçlanmasıyla neredeyse aynı koşullar içerisinde- gerçekleştirilen
özel sektör altyapı borçlanması örnekleri bulunmaktadır. Sözgelimi, Kayseri Organize Sanayi
Bölgesi’nde faaliyet gösteren sanayicilerin elektrik gereksinimini karşılamak üzere 3 yıllık bir
elektrik satış anlaşması kurgusu üzerinden gerçekleştirilen bir özel sektör enerji santrali için 97
milyon ABD Doları tutarında dış kredi sağlandığı, bu kredinin yaklaşık 20 milyon ABD Dolarlık
kısmının 6 yıl vadeli ticari kredi, kalan kredi tutarının ise 12 yıl vadeli ihracat kredilerinden
oluştuğu hususu dikkati çekmektedir. Bu vade yapısı, devletin klasik finansman yöntemiyle
gerçekleştirmek üzere aynı yıl (2004) içerisinde kendi projeleri için sağladığı kredilerle neredeyse
aynı finansman yapısı içerisindedir (bahsekonu finansman örneği için bkz. Trade Finance
Dergisi'nden Zorlu Enerji'ye finansman ödülü, 23 Mart, 2005
(http://www.zorlu.com.tr/tr/basin/bas_bulten_detay.asp?fId=1); Zorlu Enerji, Kayseri'deki çevrim
santrali yapımına üçüncü çeyrekte başlayacak, Dünya Gazetesi, 29 Temmuz, 2003
(http://www.dunyagazetesi.com.tr/haberArsiv.asp?id=136597)).
83 18 Mart, 1988 tarih ve 19758 sayılı RG’de yayımlanmıştır.
48