Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio

Diccionariu toponímicu del Conceyu de Xixón
●Formación del topónimu: tenemos equí’l
sustantivu asturianu pabia ‘Triticum durum,
tipu d’escanda’, que tien una variante pobia
‘escanda que tien el granu más gordo que
la fisga’, ye dicir, que la ‘escanda de bona
calidá’.
●Etimoloxía: desconozse. Ye posible que la
forma orixinaria seya pobia o escanda
pobia, y que provenga del llatín PŎPAM ‘bien
cebada, bien alimentada’, anque tamién se
podría remontar al llatín vulgar *PŬLVA, un
deriváu del clásicu PŬLVIS ‘polvu, povisa’.
El Palacio
Llugar del distritu Sur, barriu de
Contrueces.
●Formación del topónimu: fórmase esti
topónimu col sustantivu asturianu palaciu
‘casa grande y luxosa d’una familia de la
nobleza o d’una familia rica’. Ye corriente
na Asturies central qu’un sustantivu acabáu
en -u quede fixáu en -o cuando tien usu
toponímicu.
●Etimoloxía: provién del llatín PALĀTĬUM
[palátium] ‘palaciu’, del topónimu PALĀTĬUM,
tamién llamáu PALĀTĪNUS o MŎNS PALĀTĪNUS,
ún de los siete montes de l’antigua Roma,
onde se llevantó’l palaciu de los Césares.
●Referencia al llugar: el nome d’esti llugar
deriva d’El Palacio de San Andrés de
Cornellana, tres de la barriada de
Contrueces y a la vera’l Camín de los
Caleros. L’edificiu ye d’orixe medieval;
destruyíu pol Conde de Xixón en 1382,
reconstruyóse en 1412 y en 1702, y
restauróse dafechu en 1980. Foi propiedá
de la familia de los Menéndez Valdés,
señores de San Andrés de Cornellana, y
pertenez al Ayuntamientu dende 1978.
Dende 1996 ye albergue xuvenil. A poca
distancia atópase’l santuariu de La Nuestra
Señora de Contrueces, xunto a El Palacio
de las Clotas, llevantáu nel sieglu VII y
refechu nel sieglu XVIII, llamáu tamién La
Casa de les Novenes, onde s’agospiaben los
pelegrinos que veníen al cercanu santuariu
y onde la xente rezaba los nueve díes en
que la Virxen de Contrueces yera
treslladada a Cimavilla (Xixón). Tiempu más
tarde convirtióse na residencia braniega del
obispu d’Uviéu, polo que se conoz tamién
como El Palacio l’Obispu, y ye l’edificiu onde
s’agospió en 1852 la reina María Cristina de
141
la que visitó Asturies pa inaugurar el
Ferrocarril de Llangréu.
●Otres observaciones sobre’l nome: dáse-y
tamién el nome d’El Palacio Contrueces,
sobre manera la xente de fuera’l barriu.
El Pandal
Llugar de la parroquia de San Andrés de los
Tacones, barriu de Villar.
●Formación del topónimu: atopamos nesti
topónimu’l sustantivu asturianu κ pandal,
que paez un deriváu de pandu ‘llana
pequeña’ o panda ‘muria baxa de piedra’,
‘sitiu de forma abombada’, al que se-y
amiesta’l sufixu colectivu -al. En resultes, El
Pandal podría interpretase como un sitiu
con llanadines, con llombes nel terrenu, o
con muries baxes.
●Etimoloxía: ver Pando. El sufixu -al vien
del llatín -ĀLEM.
Pando
Llugar del distritu Oeste, barriu d’El
Natahoyo.
●Formación del topónimu: alcontramos
nesti topónimu’l sustantivu asturianu pandu
‘llana pequeña’, del axetivu pandu -a -o,
con dos significaciones contradictories. Per
un llau, quier dicir ‘llanu, igualáu y ensin
elevaciones’, pero per otru llau significa
tamién ‘que tien la parte más abultada nel
centru (una superficie)’, ‘cuestu, pendiente’.
De xuru que ye’l primer significáu’l
qu’encartia con esti topónimu. Ye corriente
na Asturies central qu’un sustantivu acabáu
en -u quede fixáu en -o cuando tien usu
toponímicu.
●Etimoloxía: provién del llatín PANDUM
‘apandáu, curváu, narquiáu, abombáu’.
●Referencia al llugar: el nome d’esta parte
de la ciudá aplicóse nun principiu a L’Arenal
de Pando o Playa de Pando, que yera la
más usada polos xixoneses hasta que
s’entamó a popularizar la de San Llorienzo
a final del sieglu XIX y comienzos del XX 33 .
33 La Playa de San Llorienzo llámase
tamién popularmente La Playa Xixón.
N’otres dómines recibió nomes como Arenal
de Somió, Arenal de San Pedro (planos
d’Andrés de la Cuesta, 1776; de Vicente
Tofiño, 1787; de la Dirección d’Hidrografía,