14.04.2013 Views

Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio

Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio

Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Diccionariu</strong> <strong>toponímicu</strong> <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong><br />

Parroquies, añu 1385). Testimonios <strong>de</strong> Valle<br />

<strong>de</strong> Ranon: «<strong>de</strong> hereditate mea nomine<br />

Salze, que est sita in alfoz <strong>de</strong> Siero, in ualle<br />

<strong>de</strong> Ranon» (documentu <strong><strong>de</strong>l</strong> Monesteriu <strong>de</strong><br />

San Vicente d’Uviéu-1, añu 1144); «in<br />

Gigone, in ualle <strong>de</strong> Ranon» (Monesteriu <strong>de</strong><br />

San Vicente d’Uviéu-1, añu 1182).<br />

Testimonios <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>rranón: «Val<strong>de</strong>rranon»<br />

(añu 1440). <strong>El</strong> Catastro <strong><strong>de</strong>l</strong> Marqués <strong>de</strong> la<br />

Ensenada (1752) cita’l nome d’esta<br />

parroquia como «Santa Eulalia <strong>de</strong><br />

Baldornon», «santa Heulalia <strong>de</strong> Baldornon»,<br />

y mesmamente «la Parrochia <strong>de</strong><br />

Balbornon», con un claru error <strong>de</strong><br />

trescripción. <strong>El</strong> diccionariu xeográficu <strong>de</strong><br />

Madoz (1845-50) refierse a «Baldornon ó<br />

Val-<strong>de</strong>-Ornon» (una falta intepretación <strong><strong>de</strong>l</strong><br />

topónimu), «Baldornon», y lo mesmo fai<br />

Lucas María Palacios nel so «Plano<br />

Topográfico <strong><strong>de</strong>l</strong> Concejo <strong>de</strong> Gijon» (1873).<br />

Nos mapes <strong>de</strong> los sieglos XVII y XVIII,<br />

realizados en su mayoría por cartógrafos<br />

extranjeros, aparece sistemáticamente con<br />

la forma «Valdornon». Pa cabu, nel sieglu<br />

XVI la forma «Baldarnon» xeneró variantes<br />

como «Barnaldon» y «Balnaldon», que nun<br />

tuvieron continuidá, y nes que quiciabes<br />

influyó’l nome Bernaldo o Barnaldo. Nel<br />

Llibru <strong><strong>de</strong>l</strong> Cai atopamos: «Sobre lo qual el<br />

dicho Joan Moran, regidor, dixo que por sy<br />

y en nombre <strong>de</strong> la alcaldia <strong>de</strong> Barnaldon…»<br />

(añu 1563); «Alonso Menen<strong>de</strong>z, vezino <strong>de</strong><br />

Fano, cobrador <strong>de</strong> las bulas <strong>de</strong> Santa Olaya<br />

y Fano <strong>de</strong> Barnaldon, <strong>de</strong>ste concejo <strong>de</strong><br />

Gijon», «reçibio mas el padron <strong>de</strong> la yglesia<br />

<strong>de</strong> Santa Olaya <strong>de</strong> Balnaldon» (añu 1567).<br />

Y nel Llibru Ordinariu atopamos: «E luego,<br />

en este terçio <strong>de</strong> Baldarnon, hecharon por<br />

otro alcal<strong>de</strong>», «y en el terçio <strong>de</strong> Baldarnon<br />

a Lorenzo Sanchez <strong>de</strong> Çifuentes», «y en el<br />

dicho terçio <strong>de</strong> Baldarnon a Juan <strong>de</strong><br />

Carçedo», «y por el terçio <strong>de</strong> Barnaldon a<br />

Toribio <strong>de</strong> Costales» (añu 1576); «en el<br />

terçio y alcaldia <strong>de</strong> Baldarnon», «y este año<br />

cabia el juez ydalgo al terçio <strong>de</strong><br />

Barnaldon», «en la alcaldia <strong>de</strong> Baldarnon»,<br />

«en el tercio <strong>de</strong> Baldarnon», «otras quatro<br />

felegresias en Barnaldon» (añu 1577); «E<br />

luego echaron por el terçio <strong>de</strong> Barnaldon»<br />

(añu 1578). Convién tener en cuenta<br />

tamién les cites on<strong>de</strong> esti topónimu va<br />

precedíu <strong>de</strong> l’advocación relixosa Santa<br />

Olaya, que puen referise a la parroquia; ver<br />

Santolaya.<br />

204<br />

●Otres observaciones sobre’l nome: el<br />

nome hasta agora oficial, «Baldornón»,<br />

recuéyese na tradición escrita <strong>de</strong> los<br />

últimos sieglos, xunto con Valdornón.<br />

D’acordies colos mo<strong>de</strong>rnos criterios <strong>de</strong><br />

regularización ortográfica, Valdornón tien<br />

que s’escribir con «v», puesto que<br />

l’elementu Val- provién claramente <strong>de</strong> valle.<br />

Ranón ye’l nome que lleven güei dos<br />

llugares d’Asturies, ún en <strong>conceyu</strong> Valdés<br />

(parroquia <strong>de</strong> Caneiru) y otru en <strong>conceyu</strong><br />

<strong>de</strong> Sotu’l Barcu.<br />

Valles<br />

Llugar <strong><strong>de</strong>l</strong> distritu Sur, barriu <strong>de</strong> Roces.<br />

●Formación <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: topónimu<br />

formáu col sustantivu asturianu valles,<br />

plural <strong>de</strong> valle ‘terrenu o territoriu allargáu<br />

ente montes, ente tierres altes’.<br />

●Etimoloxía: <strong><strong>de</strong>l</strong> llatín VALLEM [wál lem], col<br />

mesmu significáu; el plural vien <strong>de</strong> VALLES<br />

[wál les].<br />

<strong>El</strong> Vallín<br />

Llugar <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong> Caldones, barriu<br />

<strong>de</strong> Garbelles.<br />

●Formación <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: trátase <strong><strong>de</strong>l</strong><br />

sustantivu asturianu vallín, diminutivu <strong>de</strong><br />

valle, pente medies <strong><strong>de</strong>l</strong> sufixu -ín. Significa,<br />

polo tanto, ‘valle pequeñu’, anque pue<br />

garrar el sentíu específicu <strong>de</strong> ‘valle<br />

emprunu y zarráu’.<br />

●Etimoloxía: valle vien <strong><strong>de</strong>l</strong> llatín VALLEM<br />

[wál lem], col mesmu significáu. <strong>El</strong> sufixu -<br />

ín vien <strong><strong>de</strong>l</strong> llatín -ĪNUM.<br />

<strong>El</strong> Vallín<br />

Llugar <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong> Llavan<strong>de</strong>ra, barriu<br />

<strong>de</strong> La Bovia.<br />

●Ver l’anterior.<br />

EL VALLÍN<br />

Barriu <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong> Serín.<br />

●Formación <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu: ver l’anterior.<br />

●Etimoloxía: ver l’anterior.<br />

●Documentación histórica <strong><strong>de</strong>l</strong> topónimu:<br />

siendo un topónimu abondosu n’Asturies,<br />

citamos namás exemplos que por cercanía<br />

xeográfica podríen referise a <strong>El</strong> Vallín <strong>de</strong><br />

Serín: «Testigos: […] Alffonso Pérez <strong>de</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!