Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio
Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio
Diccionariu toponímicu del conceyu de Xixón _bicolor_ - El Comercio
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Diccionariu</strong> <strong>toponímicu</strong> <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong><br />
topónimu citáu <strong>de</strong> variaes maneres,<br />
mesmamente nun mesmu documentu: «E<br />
luego, por el terçio <strong>de</strong> Çenero hecharon<br />
suertes», «E luego echaron por suertes por<br />
otro alcal<strong>de</strong> en el dicho terçio <strong>de</strong> Zenero a<br />
Joan Fernan<strong>de</strong>z <strong>de</strong> la Puerta», «nonbraron<br />
por alcal<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Hermandad en Zenero al<br />
dicho Gonçalo Menen<strong>de</strong>z Bal<strong>de</strong>s, juez, que<br />
salio», «Cabe a la Abadia <strong>de</strong> Zenero…»<br />
(añu 1576); «y el labrador al terçio <strong>de</strong><br />
Zenero», «y ará dos años por Çenero»,<br />
«que cupo a nonbrar en la abadia <strong>de</strong><br />
Çenero, abajo y arriba», «nonbró por juez<br />
<strong>de</strong> sebes en la alcaldia <strong>de</strong> Çenero a Juan<br />
Menen<strong>de</strong>z <strong>de</strong> Serino», «dijo que nonbraba<br />
ansi mismo a Alonso <strong>de</strong> Pereda en la<br />
Habadia <strong>de</strong> Zenero» (añu 1577); «echaron<br />
por juezes yjos<strong>de</strong>algo en el terçio <strong>de</strong><br />
Çenero», «E luego echaron por el terçio <strong>de</strong><br />
Çenero por otros dos alcal<strong>de</strong>s y salio por<br />
suerte Juan Gonçalez, fijo <strong><strong>de</strong>l</strong> ferrero <strong>de</strong><br />
Picun» (añu 1578). Otres menciones<br />
posteriores: «paresçieron presentes <strong>de</strong> la<br />
una parte el capitán don Fernando <strong>de</strong><br />
Val<strong>de</strong>s, señor <strong><strong>de</strong>l</strong> coto <strong>de</strong> Granda, sarjento<br />
mayor <strong>de</strong> este Prinçipado, veçino y rejidor<br />
<strong>de</strong> esta villa, y <strong>de</strong> la otra Santiago <strong>de</strong><br />
Trabanco, veçino y morador en el Monte <strong>de</strong><br />
Curiel, abbadia <strong>de</strong> Zenero» (Protocolos<br />
Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong>, añu<br />
1650); «parezio presente Juan Tornero,<br />
vezino <strong>de</strong> Curiel, abadia <strong>de</strong> San Juan <strong>de</strong><br />
Zenero, <strong>de</strong>ste conzejo» (Protocolos<br />
Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong>, añu<br />
1706); «y feligres <strong>de</strong> la Abadia y lugar <strong>de</strong><br />
San Juan <strong>de</strong> Cenero, <strong>de</strong>ste conzejo <strong>de</strong><br />
Jixon»; «mi cuerpo sea sepultado en la<br />
yglesia parrochial <strong><strong>de</strong>l</strong> dicho lugar <strong>de</strong> San<br />
Juan <strong>de</strong> Cenero»; «otras dos [misas], las<br />
quales se me digan en la yglessia <strong>de</strong> dicho<br />
lugar <strong>de</strong> Cenero»; «Y ansimismo confiesso<br />
<strong>de</strong>ver a Antonio Gonzalez Pereda, vezino <strong>de</strong><br />
Cenero, tres doblones <strong>de</strong> a dos escudos»<br />
(Protocolos Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong><br />
<strong>Xixón</strong>, añu 1714); «si se quiere enterrar en<br />
la yglesia <strong>de</strong> dicho lugar <strong>de</strong> Zenero»<br />
(Protocolos Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong><br />
<strong>Xixón</strong>, añu 1738); «vaqueros y vividores en<br />
la braña <strong>de</strong> Aguda en Curiel, <strong>de</strong> la feligresia<br />
<strong>de</strong> San Juan <strong>de</strong> Zenero <strong>de</strong> este concejo»<br />
(Protocolos Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong><br />
<strong>Xixón</strong>, añu 1744). Nel Catastro <strong><strong>de</strong>l</strong> Marqués<br />
<strong>de</strong> la Ensenada (1752) apaecen diverses<br />
menciones: «la Abadia <strong>de</strong> Zenero», «la<br />
Parrochia <strong>de</strong> San Juan <strong>de</strong> Zenero», «la<br />
Parrochia <strong>de</strong> Zenero», «dn Fernando <strong>de</strong><br />
Val<strong>de</strong>s Abad <strong>de</strong> Zenero», «Otro [molín] en<br />
el Lugar <strong>de</strong> Salzedo <strong>de</strong> la Parrochia <strong>de</strong><br />
Zenero». Gregorio Menén<strong>de</strong>z Valdés, a<br />
fines <strong><strong>de</strong>l</strong> sieglu XVIII, cita «Don Miguel<br />
Pérez Valdés, vecino <strong>de</strong> San Juan <strong>de</strong><br />
Cenero <strong>de</strong> esta jurisdicción». Testimonios<br />
posteriores: «José Yglesia y su hija María,<br />
vecinos <strong>de</strong> Los Carbaynos, en la parroquia<br />
<strong>de</strong> Cenero <strong>de</strong> este concejo»; «sito en el<br />
dicho lugar <strong>de</strong> Carbaynos» (Protocolos<br />
Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong>, añu<br />
1832); «que en el barrio <strong>de</strong> Aguda,<br />
parroquia <strong>de</strong> Cenero <strong>de</strong> este concejo…»<br />
(Protocolos Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong><br />
<strong>Xixón</strong>, añu 1855); «manifestó que a su<br />
excelencia correspon<strong>de</strong> un todo dominio y<br />
propiedad en el lugar <strong>de</strong> Carbaínos,<br />
parroquia <strong>de</strong> Cenero» (Protocolos<br />
Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong> <strong>Xixón</strong>, añu<br />
1855). Nel diccionariu xeográficu <strong>de</strong> Madoz<br />
(1845-50) apaez citada como «Cenero».<br />
Históricamente estremáronse dos territorios<br />
dientro la parroquia: L’Abadía <strong>de</strong> Riba (que<br />
correspuen<strong>de</strong> a Aguda, Carbaínos y<br />
Peñaferruz) y L’Abadía <strong>de</strong> Baxo, que<br />
correspuen<strong>de</strong> al restu. Nel Llibru Ordinariu<br />
rexístrense abon<strong>de</strong>s referencies a esta<br />
división, con grafíes diverses: «Yen la<br />
media Abadia <strong>de</strong> arriba a Suero <strong><strong>de</strong>l</strong> Balle»,<br />
«Y en la media Abadia <strong>de</strong> abaxo a Juan<br />
Menen<strong>de</strong>z <strong>de</strong> Posada», «En la media<br />
Abadia <strong>de</strong> Zenero <strong>de</strong> Abaxo a Juan<br />
Menen<strong>de</strong>z <strong>de</strong> Sotielo», «En la media Abadia<br />
<strong>de</strong> Arriba a Domingo d’Espina» (añu 1576);<br />
«Y luego nonbró en la media Habadia <strong>de</strong><br />
Riba a Suero Gonçalez <strong>de</strong> Riera y en la <strong>de</strong><br />
bajo 2 a Juan Gonçalez <strong>de</strong> Sotielo» (añu<br />
1577); «Labadia, la media <strong>de</strong> arriba. E<br />
Luego nonbraron en la media habadia <strong>de</strong><br />
arriba a Fernando <strong>de</strong> Bal<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> Beranes,<br />
ydalgo e a Juan <strong>de</strong> Diego <strong>de</strong> Rue<strong>de</strong>s. La<br />
media <strong>de</strong> abajo. Nonbraron a Alonso<br />
Menen<strong>de</strong>z <strong>de</strong> Sotielo, el biejo, ydalgo e al<br />
dicho Juan <strong>de</strong> Diego», «Y luego nonbraron<br />
en la media abadia <strong>de</strong> arriba, a Martin<br />
Preste <strong>de</strong> Picun, y en la media abadia <strong>de</strong><br />
abajo, a Alonso <strong>de</strong> Pereda» (añu 1578).<br />
Nos Protocolos Notariales <strong><strong>de</strong>l</strong> Conceyu <strong>de</strong><br />
2 Ye evi<strong>de</strong>nte que les grafíes «<strong>de</strong><br />
Riba» y «<strong>de</strong> bajo» correspuen<strong>de</strong>n a una<br />
espresión popular L’Abadía <strong>de</strong> Riba y<br />
L’Abadía <strong>de</strong> Baxo, d’acuerdu col asturianu<br />
actual.<br />
16