Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC
Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC
Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Manual</strong> <strong>de</strong> <strong>Hipert<strong>en</strong>sión</strong> <strong>Arterial</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Práctica</strong> <strong>Clínica</strong> <strong>de</strong> At<strong>en</strong>ción Primaria<br />
3.6. HIPERACTIVIDAD DEL SISTEMA SIMPÁTICO<br />
Grupo <strong>de</strong> <strong>Hipert<strong>en</strong>sión</strong> <strong>Arterial</strong><br />
Sociedad Andaluza <strong>de</strong> Medicina <strong>de</strong> Familia<br />
Etiopatog<strong>en</strong>ia<br />
La secreción <strong>de</strong> cateco<strong>la</strong>minas estimu<strong>la</strong>das por <strong>la</strong> corteza cerebral, a través <strong>de</strong>l hipotá<strong>la</strong>mo,<br />
por quimioreceptores <strong>de</strong>l glomus carotí<strong>de</strong>o y por baroreceptores <strong>de</strong>l cayado aórtico y s<strong>en</strong>o carotí<strong>de</strong>o,<br />
produce acciones sobre el corazón y vasos sanguíneos. Regu<strong>la</strong>n a su vez el ritmo circadiano <strong>de</strong> <strong>la</strong> PA. En<br />
<strong>la</strong> hipert<strong>en</strong>sión podría existir una elevación mant<strong>en</strong>ida <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad simpática. La HTA que se<br />
re<strong>la</strong>ciona con <strong>la</strong> apnea <strong>de</strong> sueño parece re<strong>la</strong>cionarse con un aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> actividad simpática por hipoxia<br />
durante <strong>la</strong>s fases <strong>de</strong> apnea (26). La HTA re<strong>la</strong>cionada con el tabaquismo respon<strong>de</strong> a un aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
liberación <strong>de</strong> NA presináptica inducida por <strong>la</strong> nicotina. Lo mismo ocurre con <strong>la</strong> HTA re<strong>la</strong>cionada con el<br />
alcohol.<br />
3.7. EL PAPEL DEL SODIO<br />
El sodio intracelu<strong>la</strong>r facilita <strong>la</strong> <strong>en</strong>trada <strong>de</strong> calcio, con el consigui<strong>en</strong>te aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
contractilidad <strong>en</strong> el músculo liso y aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s RP. Exist<strong>en</strong> variaciones <strong>en</strong>tre individuos <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
s<strong>en</strong>sibilidad al sodio.<br />
Se han postu<strong>la</strong>do varios mecanismos <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción a <strong>la</strong> ret<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> sodio: disminución <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
filtración por disminución <strong>de</strong> nefronas, ina<strong>de</strong>cuada respuesta natriurética a <strong>la</strong> elevación <strong>de</strong> <strong>la</strong> PA<br />
(secundaria a secreción <strong>de</strong> r<strong>en</strong>ina por neuronas isquémicas y vasoconstricción o est<strong>en</strong>osis <strong>de</strong> <strong>la</strong> arterio<strong>la</strong><br />
afer<strong>en</strong>te), inhibición <strong>de</strong> <strong>la</strong> bomba <strong>de</strong> sodio (aum<strong>en</strong>taría el Na intracelu<strong>la</strong>r) o ina<strong>de</strong>cuada respuesta al<br />
péptido natriurético auricu<strong>la</strong>r.<br />
Es conocido que uno <strong>de</strong> los mecanismos <strong>de</strong> <strong>la</strong> acción antihipert<strong>en</strong>siva <strong>de</strong> los diuréticos se basa<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> natriuresis.<br />
3.8. LA EDAD<br />
La disminución <strong>de</strong> e<strong>la</strong>sticidad <strong>en</strong> <strong>la</strong>s arterias produce un efecto <strong>de</strong>letéreo por <strong>la</strong> reflexión <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
onda <strong>de</strong> pulso (27).<br />
3.9. OTROS MECANISMOS<br />
Parece existir también una teoría neurogénica <strong>en</strong> <strong>la</strong> HTA es<strong>en</strong>cial, mediante el estímulo<br />
simpático secundario a <strong>la</strong> compresión arterial <strong>de</strong>l haz antero<strong>la</strong>teral <strong>de</strong> <strong>la</strong> médu<strong>la</strong> (concretam<strong>en</strong>te el<br />
surco retroolivar) (28).<br />
El péptido natriurético auricu<strong>la</strong>r se libera <strong>en</strong> <strong>la</strong>s célu<strong>la</strong>s cardíacas como respuesta a <strong>la</strong><br />
dist<strong>en</strong>sión auricu<strong>la</strong>r por aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l volum<strong>en</strong> intravascu<strong>la</strong>r. Produce vasodi<strong>la</strong>tación por acción directa,<br />
natriuresis, inhibe <strong>la</strong> liberación <strong>de</strong> r<strong>en</strong>ina, aldosterona, <strong>en</strong>dotelina y <strong>la</strong> proliferación celu<strong>la</strong>r (29, 30). Por<br />
tanto, participa <strong>en</strong> <strong>la</strong> regu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> PA, disminuy<strong>en</strong>do el GC y <strong>la</strong>s RP.<br />
La bradiquinina actúa activando <strong>la</strong> síntesis <strong>de</strong> prostaciclina y estimu<strong>la</strong>ndo <strong>la</strong> secreción <strong>de</strong> ON,<br />
si<strong>en</strong>do por tanto una importante sustancia vasodi<strong>la</strong>tadora. La ECA <strong>la</strong> <strong>de</strong>grada, <strong>de</strong> manera que los<br />
inhibidores <strong>de</strong> <strong>la</strong> ECA produc<strong>en</strong> vasodi<strong>la</strong>tación, <strong>en</strong>tre otras acciones, por disminución <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>gradación<br />
<strong>de</strong> bradicinina (31).<br />
La adr<strong>en</strong>omodulina es una hormona reci<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>de</strong>scrita, producida por <strong>la</strong> médu<strong>la</strong><br />
suprarr<strong>en</strong>al, que reduce <strong>la</strong> PA por vasodi<strong>la</strong>tación y excreción <strong>de</strong> sodio y agua (32).<br />
La disminución <strong>de</strong> estróg<strong>en</strong>os <strong>de</strong> <strong>la</strong> mujer postm<strong>en</strong>opáusica se acompaña <strong>de</strong> disfunción<br />
<strong>en</strong>dotelial, aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad nerviosa simpática, hiperinsulinismo y aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l calcio<br />
intracelu<strong>la</strong>r, una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s causas <strong>de</strong> <strong>la</strong> HTA <strong>en</strong> <strong>la</strong> mujer <strong>en</strong> esta etapa <strong>de</strong> su vida (33).<br />
22