12.01.2013 Views

Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC

Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC

Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Manual</strong> <strong>de</strong> <strong>Hipert<strong>en</strong>sión</strong> <strong>Arterial</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Práctica</strong> <strong>Clínica</strong> <strong>de</strong> At<strong>en</strong>ción Primaria<br />

14. INICIO DEL TRATAMIENTO. ELECCIÓN DE FÁRMACOS<br />

Eduardo Mayoral Sánchez<br />

14.1. ¿CUÁNDO COMENZAR?<br />

Inicio <strong>de</strong>l tratami<strong>en</strong>to. Elección <strong>de</strong> fármacos<br />

Como se ha com<strong>en</strong>tado previam<strong>en</strong>te, el objetivo principal <strong>de</strong>l tratami<strong>en</strong>to <strong>en</strong> el paci<strong>en</strong>te<br />

hipert<strong>en</strong>so no es el mero control <strong>de</strong> <strong>la</strong> presión arterial (PA), sino reducir al máximo el riesgo <strong>de</strong><br />

pres<strong>en</strong>tar complicaciones cardiovascu<strong>la</strong>res a <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo.<br />

El b<strong>en</strong>eficio <strong>de</strong>l tratami<strong>en</strong>to farmacológico <strong>de</strong> <strong>la</strong> hipert<strong>en</strong>sión arterial (HTA) <strong>en</strong> <strong>la</strong> reducción <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> morbimortalidad cardiovascu<strong>la</strong>r está c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te <strong>de</strong>mostrado a partir <strong>de</strong> los resultados <strong>de</strong> múltiples<br />

<strong>en</strong>sayos clínicos con asignación aleatoria fr<strong>en</strong>te a p<strong>la</strong>cebo, recogidos <strong>en</strong> varios metaanálisis. En<br />

términos g<strong>en</strong>erales, se consigu<strong>en</strong> reducciones re<strong>la</strong>tivas <strong>de</strong>l riesgo <strong>de</strong>l 13% para <strong>la</strong> mortalidad total y <strong>de</strong>l<br />

18% para <strong>la</strong> mortalidad <strong>de</strong> orig<strong>en</strong> cardiovascu<strong>la</strong>r, <strong>de</strong>l 23% para <strong>la</strong> <strong>en</strong>fermedad coronaria y <strong>de</strong>l 30% para<br />

<strong>la</strong> <strong>en</strong>fermedad cerebrovascu<strong>la</strong>r (1). Estos b<strong>en</strong>eficios son consist<strong>en</strong>tes tanto <strong>en</strong> <strong>la</strong> hipert<strong>en</strong>sión sistólicadiastólica<br />

como <strong>en</strong> <strong>la</strong> sistólica ais<strong>la</strong>da, y tanto <strong>en</strong> hombres como <strong>en</strong> mujeres, <strong>en</strong> todos los grupos <strong>de</strong><br />

edad (2). El tratami<strong>en</strong>to farmacológico aporta más b<strong>en</strong>eficios <strong>en</strong> ancianos que <strong>en</strong> adultos jóv<strong>en</strong>es con<br />

HTA <strong>en</strong> estadios 1 y 2. De <strong>la</strong> misma forma, exist<strong>en</strong> también abundantes pruebas <strong>de</strong> que los fármacos<br />

antihipert<strong>en</strong>sivos son bi<strong>en</strong> tolerados <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral, y que <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong> vida no se ve afectada, o incluso<br />

pue<strong>de</strong> verse mejorada, por el tratami<strong>en</strong>to farmacológico.<br />

Puesto que <strong>la</strong> eficacia <strong>de</strong> cualquier interv<strong>en</strong>ción es mayor mi<strong>en</strong>tras más alto sea el riesgo basal,<br />

antes <strong>de</strong> iniciar el tratami<strong>en</strong>to farmacológico es necesario i<strong>de</strong>ntificar todos los posibles factores <strong>de</strong><br />

riesgo (FR) asociados y valorar el riesgo vascu<strong>la</strong>r (RV) global <strong>de</strong>l paci<strong>en</strong>te.<br />

De esta forma, los paci<strong>en</strong>tes con <strong>en</strong>fermedad cardiovascu<strong>la</strong>r previa (prev<strong>en</strong>ción secundaria) o<br />

con un RV alto (incluidos los casos <strong>de</strong> HTA grave o afectación <strong>de</strong> órganos diana) serán los que más se<br />

pue<strong>de</strong>n b<strong>en</strong>eficiar <strong>de</strong>l tratami<strong>en</strong>to. En estos paci<strong>en</strong>tes se <strong>de</strong>be iniciar el tratami<strong>en</strong>to farmacológico,<br />

acompañando al no farmacológico, a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> confirmación diagnóstica <strong>de</strong> <strong>la</strong> HTA, y <strong>de</strong> forma<br />

especialm<strong>en</strong>te precoz <strong>en</strong> los casos <strong>de</strong> HTA grado 3 (>180/100 mmHg).<br />

En el resto <strong>de</strong> los paci<strong>en</strong>tes, el inicio <strong>de</strong>l tratami<strong>en</strong>to farmacológico pue<strong>de</strong> posponerse hasta<br />

valorar el efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s medidas no farmacológicas. Se recomi<strong>en</strong>da mant<strong>en</strong>er estas medidas un periodo<br />

<strong>de</strong> tiempo variable, <strong>en</strong>tre 3 y 12 meses (TABLA 4.3), <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do sobre todo <strong>de</strong>l grado <strong>de</strong> HTA y <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

pres<strong>en</strong>cia o no <strong>de</strong> otros FR. Sólo <strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> no obt<strong>en</strong>erse cifras <strong>de</strong> PA <strong>en</strong> el <strong>en</strong>torno <strong>de</strong> los objetivos<br />

<strong>de</strong> tratami<strong>en</strong>to estaría indicado formalm<strong>en</strong>te el inicio <strong>de</strong> tratami<strong>en</strong>to con fármacos. Este umbral <strong>de</strong><br />

inicio <strong>de</strong> tratami<strong>en</strong>to farmacológico para <strong>la</strong> HTA no complicada es variable <strong>en</strong> <strong>la</strong>s recom<strong>en</strong>daciones <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s distintas guías, osci<strong>la</strong>ndo <strong>en</strong>tre los 140/90 y los 160/100 mmHg (3).<br />

Las recom<strong>en</strong>daciones <strong>en</strong> este s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong>l Comité Español Interdisciplinario para <strong>la</strong> Prev<strong>en</strong>ción<br />

Cardiovascu<strong>la</strong>r (CEIPC), <strong>en</strong> su adaptación españo<strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Guía Europea <strong>de</strong> Prev<strong>en</strong>ción Cardiovascu<strong>la</strong>r (4),<br />

quedan recogidas <strong>en</strong> <strong>la</strong> FIGURA 14.1.<br />

Grupo <strong>de</strong> <strong>Hipert<strong>en</strong>sión</strong> <strong>Arterial</strong><br />

Sociedad Andaluza <strong>de</strong> Medicina <strong>de</strong> Familia<br />

79

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!