Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC
Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC
Manual de Hipertensión Arterial en la Práctica Clínica de ... - SAMFyC
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Manual</strong> <strong>de</strong> <strong>Hipert<strong>en</strong>sión</strong> <strong>Arterial</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Práctica</strong> <strong>Clínica</strong> <strong>de</strong> At<strong>en</strong>ción Primaria<br />
Estratificación <strong>de</strong>l riesgo cardiovascu<strong>la</strong>r global <strong>en</strong> el paci<strong>en</strong>te hipert<strong>en</strong>so<br />
Como ha quedado expuesto, <strong>en</strong>tre sus v<strong>en</strong>tajas po<strong>de</strong>mos <strong>de</strong>stacar su facilidad <strong>de</strong> uso y<br />
aplicación. Ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> nuestro punto <strong>de</strong> vista un inconv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te importante: no están basadas <strong>en</strong> el<br />
seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> ninguna cohorte, ni están validadas a nivel pob<strong>la</strong>cional. O sea, que <strong>en</strong> su redacción ha<br />
prevalecido el criterio <strong>de</strong> cons<strong>en</strong>so <strong>de</strong> expertos, sin estudios <strong>de</strong> evi<strong>de</strong>ncia que <strong>la</strong>s soporte.<br />
Tab<strong>la</strong> 4.3: Guías Europeas. Directrices para <strong>la</strong> elección <strong>de</strong>l tratami<strong>en</strong>to (11).<br />
Otros FR e<br />
Historia <strong>de</strong><br />
<strong>en</strong>fermedad<br />
Normal<br />
PAS 120-129<br />
ó<br />
PAD 80-84<br />
Normal Alta<br />
PAS 130-139<br />
Ó<br />
PAD 85-89<br />
Sin FRCV No interv<strong>en</strong>ción No interv<strong>en</strong>ción<br />
1-2 FR CEV CEV<br />
3 ó más FR ó<br />
LOD, Diabetes<br />
CCA<br />
CEV<br />
CEV 3 m,<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
CEV 3 m,<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
Fármacos<br />
inmediato y CEV<br />
Grado 1<br />
PAS 140-159<br />
Ó<br />
PAD 90-99<br />
CEV 6 m,<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
(Individualizar<br />
tratami<strong>en</strong>to)<br />
CEV 3 m;<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
CEV 3 m,<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
Fármacos<br />
inmediato y CEV<br />
CCA: condiciones clínicas asociadas; LOD: Lesión órganos diana<br />
CEV: Cambios <strong>en</strong> el estilo <strong>de</strong> vida<br />
Grado 2<br />
PAS: 160-179<br />
ó<br />
PAD 100-109<br />
CEV 3 m;<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
CEV 3 m;<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
CEV 3 m,<br />
<strong>de</strong>spués<br />
fármacos<br />
Fármacos<br />
inmediato y CEV<br />
Grado 3<br />
PA S ≥ 180<br />
ó<br />
PA D ≥ 110<br />
Fármacos<br />
inmediatos y<br />
CEV<br />
Fármacos<br />
inmediato y CEV<br />
Fármacos<br />
inmediato y CEV<br />
Fármacos<br />
inmediato y CEV<br />
Para calcu<strong>la</strong>r y evaluar el Riesgo Cerebrovascu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> un paci<strong>en</strong>te, exist<strong>en</strong> solo dos tab<strong>la</strong>s: una es<br />
<strong>la</strong> <strong>de</strong> D’Agostino (12) basada también <strong>en</strong> el estudio <strong>de</strong> Framingham, <strong>en</strong> el que se introduc<strong>en</strong> como<br />
variables <strong>de</strong> cálculo <strong>la</strong> fibri<strong>la</strong>ción auricu<strong>la</strong>r, PA e HVI, <strong>en</strong>tre otras. La segunda, que incluye paci<strong>en</strong>tes <strong>de</strong><br />
Norteamérica y Europa, está basada <strong>en</strong> el proyecto INDANA (Individual Data Analysis of<br />
Antihypert<strong>en</strong>sive Interv<strong>en</strong>tion Trials) (13), y también dispone <strong>de</strong> una calcu<strong>la</strong>dora on-line <strong>de</strong>l riesgo.<br />
Las tab<strong>la</strong>s <strong>de</strong>l REGICOR (14) están basadas <strong>en</strong> el estudio <strong>de</strong>l corazón <strong>de</strong> Gerona y utilizan <strong>la</strong><br />
misma ecuación <strong>de</strong> Framingham, sólo que adaptándo<strong>la</strong> a <strong>la</strong> inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> morbimortalidad cardiaca <strong>de</strong><br />
Gerona. La g<strong>en</strong>eralización <strong>de</strong> estas tab<strong>la</strong>s para el resto <strong>de</strong> España hay que hacer<strong>la</strong> con sumo cuidado,<br />
porque sabemos que el estudio <strong>de</strong> Framingham sobrestima el riesgo <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción españo<strong>la</strong> <strong>en</strong> un<br />
25% y que el REGICOR infraestima este riesgo un 15%. Por ejemplo <strong>la</strong>s mujeres <strong>de</strong> este estudio son <strong>la</strong>s<br />
que ti<strong>en</strong>e m<strong>en</strong>or riesgo cardiaco <strong>de</strong> todas <strong>la</strong>s pob<strong>la</strong>ciones estudiadas, cuando sabemos que <strong>la</strong>s mujeres<br />
<strong>de</strong> Cádiz e Is<strong>la</strong>s Canarias ti<strong>en</strong><strong>en</strong> mayor preval<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermedad cardiaca. Exist<strong>en</strong> tab<strong>la</strong>s para varones<br />
y mujeres, diabéticos y no diabéticos. Estas tab<strong>la</strong>s están <strong>en</strong> fase <strong>de</strong> revisión actualm<strong>en</strong>te para cambiar<br />
el umbral <strong>de</strong>finitorio <strong>de</strong> riesgo alto <strong>de</strong>l 20% al 10%.<br />
Aunque excediéndonos <strong>de</strong> los límites <strong>de</strong> este <strong>Manual</strong>, consi<strong>de</strong>ramos <strong>de</strong> interés práctico el<br />
conocimi<strong>en</strong>to por el médico <strong>de</strong> at<strong>en</strong>ción primaria, <strong>de</strong>l abordaje <strong>de</strong>l paci<strong>en</strong>te dislipémico sin<br />
hipert<strong>en</strong>sión arterial, sobre el riesgo <strong>de</strong> infarto, <strong>de</strong>l que se ocupa básicam<strong>en</strong>te el Adult Treatm<strong>en</strong>t Panel<br />
III of the National Cholesterol Education Program (ATP III) (15). El año 2004 se produjo una<br />
actualización respecto a <strong>la</strong> anterior guía <strong>de</strong> 2001. En el<strong>la</strong> (FIGURA 4.3), a raíz <strong>de</strong> <strong>la</strong> evi<strong>de</strong>ncia aportada<br />
por cinco nuevos gran<strong>de</strong>s <strong>en</strong>sayos clínicos con estatinas. En líneas g<strong>en</strong>erales, se mant<strong>en</strong>ían <strong>la</strong>s<br />
recom<strong>en</strong>daciones <strong>de</strong> 2001 (LDL