15.12.2012 Views

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

oqsiduri afskis arsebobis gamo (aluminis msgavsad) wyalTan reaqciaSi<br />

ar Sedis. rogorc amfoteruli metali, moqmedebs mJavasTan <strong>da</strong> tutesTan:<br />

Be + 2HCl + 4H2O → [Be(H2O)4] 2+ + 2Cl - + H2↑<br />

Be + 2NaOH + 2H2O→2Na + + [Be(OH)4] 2- + H2↑<br />

konc. HNO3 <strong>da</strong> konc. H2SO4 apasiurebs.<br />

Be-s Rebuloben BeCl2-is nalRobis eleqtroliziT (NaCl-s <strong>da</strong>namatiT<br />

300ºC-ze) an Be-is halogenidebis magniTermuli aRdgeniT. beriliumi<br />

gamoiyeneba SenadnobebSi rogorc <strong>da</strong>namati, romelic zrdis maT<br />

koroziul mdgradobas <strong>da</strong> simagres. aRsaniSnavia brinjao (2,5%-mde Be),<br />

romelic gamoiyeneba eleqtroteqnikaSi <strong>da</strong> TviTmfrinavebSi, aseve atomur<br />

energetikasa <strong>da</strong> saaviacio teqnikaSi. radiumis preparatebTan narevis<br />

saxiT gamoiyeneba rogorc neitronebis wyaro.<br />

beriliumis naerTebi: beriliumis araorganul naerTTa umravlesoba<br />

Cveulebriv pirobebSi TeTri feris polimerebia. mJave wyalxsnarebSi<br />

Be 2+ -ionebi imyofeba aqvakompleqsuri ionis [Be(H2O)4] 2+ -is saxiT, xolo<br />

Zlier tute xsnarebSi [Be(OH)4] 2- saxiT. BeO oqsidi polimeruli naerTia<br />

jibsis energiis maRali mniSvnelobiT ∆Gº=-582 kkal/moli. qimiurad<br />

araaqtiuri ZneladlRobadi naerTia. gamoiyeneba, rogorc cecxlgamZle<br />

masala tigelebis <strong>da</strong> specialuri keramikis <strong>da</strong>samzadeblad. mas zogjer<br />

umateben minis saxarS narevSic. BeO <strong>qimiuri</strong> bunebiT tipuri amfotruli<br />

oqsidia. is SelRobiT moqmedebs mJava <strong>da</strong> fuZe oqsidebTan. aseve mJaveebisa<br />

<strong>da</strong> Zlieri tuteebis wyalxsnarebTan Sesabamisi kompleqsnaerTebis<br />

warmoqmniT:<br />

BeO + CaO → CaBeO2<br />

BeO + SiO2 → BeSiO3<br />

BeO + 2HCl + 3H2O → [Be(H2O)4]Cl2<br />

BeO + 2NaOH + H2O → Na2[Be(OH)4]<br />

Be(OH)2 _ polimeruli naerTia, wyalSi ar ixsneba. miiReba marilTa<br />

wyalxsnarebze tutis moqmedebiT. Be(OH)2 amfoteruli hidroqsidia:<br />

BeCl2 + 2NaOH→2NaCl+Be(OH)2<br />

Be(OH)2+2H3O + →[Be(H2O)4] 2+<br />

Be(OH)2 +2NaOH → Na2[Be(OH)4]<br />

mJava wyalxsnarebi<strong>da</strong>n marilebi gamoiyofa kristalhidratebis saxiT:<br />

BeSO4•4H2O, BeCl2•4H2O.<br />

Be 2+ ionebis maRali mapolarizebeli moqmedebis gamo misi marilebi<br />

advilad hidrolizdebian:<br />

[Be(H2O)4] 2+ +H2O � Be(OH)(H2O)3] + +H3O +<br />

rac Seexeba hidroqsoberilatebs, xsarebSi maTi SenarCuneba tutis<br />

siWarbis pirobebSi xerxdeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi isini srulad<br />

hidrolizdebian. wyalSi xsnadia mxolod pirveli jgufis s-<strong>elementebi</strong>s<br />

berilatebi.<br />

beriliumis sulfidi (BeS) kristaluri nivTierebaa, miiReba pir<strong>da</strong>piri<br />

urTierTqmedebiT. cxeli wyliT bolomde hidrolizdeba. misi<br />

amfoteruli buneba fuZe <strong>da</strong> mJavuri bunebis sulfidebTan urTierTqmedebaSi<br />

vlindeba:<br />

Na2S + BaS → Na2BeS2<br />

BeS + SiS2 → BeSiS3<br />

sulfidoberilatebi wyliT iSlebian. halogenidebi<strong>da</strong>n mniSvnelovania<br />

BeF2 <strong>da</strong> BeCl2. struqturiT isini SiO2-is analogebia. beriliumis<br />

halogenidebic amfoterulia, gansakuTrebiT fToridi:<br />

2KF + BeF2 → K2[BeF4]<br />

112

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!