15.12.2012 Views

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

mdgradoba. isini warmoqmnian ormag marilebs: 3Mg(NO3)2·2E(NO3)3·24H2O;<br />

3Na2SO4· E2(SO4)3 <strong>da</strong> a.S.<br />

lanTanidebs axasiaTebs mravalricxovani kompleqsebi xelaturi<br />

tipis ligandebTan, amave dros maTi koordinaciuli ricxvi SeiZleba<br />

iyos cxra <strong>da</strong> ufro maRalic, _ 10-14, rac bmebis warmoqmnaSi f orbitalebis<br />

monawileobas miuTiTebs.<br />

lanTanidebi warmoqmnian hidridebs wyalbadTan uSualo urTierTqmedebiT<br />

EH2 <strong>da</strong> EH3 SedgenilobiT (gar<strong>da</strong> evropiumisa <strong>da</strong> iterbiumisa).<br />

EH2 hidridebi tutemiwaTa metalebis hidridebis msgavsad ionuri<br />

naerTebia. hidridebi qimiurad aqtiurebia, moqmedeben wyalTan, JangbadTan,<br />

halogenebTan <strong>da</strong> sxva mJangavebTan.<br />

miRebulia ceriumis naerTebi CeO2, CeF4, Ce(ClO4)4, Ce(SO4)2. CeO2<br />

martivi nivTierebebis uSualo urTierTqmedebiT miiReba. qimiurad<br />

sakmaod inertulia, mJavasTan <strong>da</strong> tutesTan ar moqmedebs.<br />

Ce(IV)-is hidroqsidi miiReba fuZeebis miRebis Cveulebrivi meTodiT<br />

_ marilisa <strong>da</strong> tutis mimocvlis reaqciiT. xsnari<strong>da</strong>n gamoiyofa cvladi<br />

Sedgenilobis naleqis saxiT, romlis Sedgeniloba ufro sworad gamoisaxeba<br />

formuliT CeO2·nH2O. am ukanasknels amfoteruli buneba aqvs.<br />

Ce(IV)-is marilebi aramdgradebia, wyalxsnarebSi Zlierad hidrolizdebian.<br />

Ce(IV)-is hidroqsidi (CeO2·nH2O) tuteebTan SelRobisas oqsoceratebs(IV)<br />

warmoqmnis:<br />

2NaOH + CeO2 → Na2CeO3 + H2O<br />

xolo CeF4 fuZe bunebis ftoridebTan _ ftoroceratebs(IV)<br />

warmoqmnis:<br />

2KF + CeF4 → K2CeF6<br />

Ce(IV)-is hidroqsidi mJavaSi gaxsnisas narinjisfer xsnars iZleva,<br />

romelic ceriums akvakompleqsis [Ce(H2O)n] 2+ -is saxiT Seicavs.<br />

mJava areSi Ce(IV)-is naerTebi sakmaod Zlieri mJangavebia (E 0 Ce 4+ /Ce 3+<br />

= 1,61B).<br />

2Ce(OH)4 + 8HCl → 2CeCl3 + Cl2 + 8H2O<br />

naerTebi +2 JangviTi ricxviT yvelaze metad axasiaTebs evropiums<br />

(E 0 Eu 3+ /Eu 2+ = _0,33B). agreTve samariums <strong>da</strong> iterbiums. maTi naerTebi kalciumis<br />

qvejgufis <strong>elementebi</strong>s naerTebis msgavsebia.<br />

oqsidi EO <strong>da</strong> hidroqsidi E(OH)2 fuZe bunebis arian. marilebi ЭSO4<br />

BaSO4-is msgavsia.<br />

lanTanidebi <strong>da</strong> bevri maTi naerTi sakmaod mniSvnelovan gamoyenebas<br />

poulobs mecnierebisa <strong>da</strong> teqnikis sxva<strong>da</strong>sxva sferoSi. gamoiyenebian<br />

foladis, Tujis <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva Senadnobebis warmoebaSi. foladze <strong>da</strong><br />

Tujze maTi <strong>da</strong>mateba zrdis Termomdgradobasa <strong>da</strong> mdgradobas koroziis<br />

gamomwvevi agentebis mimarT.<br />

iSviaTmiwaTa metalebis yvelaze farTo momxmarebeli minis warmoebaa.<br />

ceriumis Semcveli mina radioaqtiuri moqmedebisas ar muqdeba,<br />

lanTanisa <strong>da</strong> neodiumis oqsidebi gamoiyenebian optikuri minis<br />

warmoebaSi. neodiumis Semcveli minisagan lazerul optikur elements<br />

amzadeben. lanTanidebis oqsidebi gamoiyeneba minis, faifuris,<br />

glazuris <strong>da</strong> emalis SesaRebad.<br />

187

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!