zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)
zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)
zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
azotmJava TiTqmis yvela metals (rogorc wyalba<strong>da</strong>mde, ise<br />
wyalbadis Semdeg moTavsebuls) Jangavs <strong>da</strong> gar<strong>da</strong>qmnis nitratad (zogjer<br />
oqsi<strong>da</strong>d). zogierT wyalba<strong>da</strong>mde moTavsebul metals (Fe, Cr, Al) konc. HNO3<br />
apasiurebs. Cveulebriv pirobebSi maTTan reaqciaSi ar Sedis, magram<br />
maRal temperaturaze am metalebsac gar<strong>da</strong>qmnis.<br />
gamodis ra mJangavis rolSi, reaqciis pirobebze, mJavis koncentraciaze<br />
<strong>da</strong> metalis aqtiurobaze <strong>da</strong>mokidebulebiT SeiZleba sxva<strong>da</strong>sxva<br />
xarisxiT aRdges:<br />
+4 +3 +2 +1 0 -3<br />
NO2, N2O3, NO, N2O, N2, NH3 (NH4NO3) rac ufro koncentrirebulia mJava, miT ufro naklebi xarisxiT<br />
aRdgeba N +5 . konc. HNO3-is SemTxvevaSi ZiriTa<strong>da</strong>d gamoiyofa NO2:<br />
Cu + 4HNO3Cu(NO3) 2 + 2NO2 + 2H2O<br />
ნაკლებ აქტიურ მეტალებთან ganz. HNO3-is მოქმeდებიsas, aRdgena xdeba<br />
NO-mde:<br />
3 Cu + 8HNO3 3Cu(NO3) 2 + 2NO + 4 H2O საშუალო აქტიურობის მეტალებთან (Fe) გამოიყოფა N2O, ძალიან განზ.<br />
HNO3-is აქტიურ მეტალებთან (Mg, Al, Zu) მოქმედებიsas მიიღება ამონიუმის<br />
ნიტრატი:<br />
Fe(NO3) 2+N2O+H2O Fe+HNO3 ganz<br />
4 Fe + 10 HNO3 4Fe(NO3)<br />
2+NH4NO3+ 3H2O<br />
Zalian ganz.<br />
HNO3-is მეტალებთან მოქმედებისას წყალბადი, როგორც წესი არ გამოიყოფა.<br />
rogorc zemoT aRvniSneT, HNO3-isa და HCl-is ნარევს 1:3 მოლური<br />
თანაფარდობით, “samefo arayi” ewodeba. ის ხსნის ოქროs და პლატინის<br />
ქვეჯგუფის ბევრ მეტალს:<br />
Au + HNO3 +3HCl AuCl3 + NO +2H2O HNO3 +3HCl Cl2 + NO Cl +2H2O 2NOCl 2NO +Cl2 ჭარბ HCl-თან AuCl3 და PtCl4 კომპლექსებს წარმოქმნის:<br />
AuCl3 +HCl H[AlCl4} 3Pt + 4HNO3 +12HCl 3PtCl4 + 4NO +8H2O PtCl4 +2HCl H2[PtCl6] კონც. HNO3 მოქმედებს ბევრ ორგანულ ნივთიერებასთან ერTი ან რამდენიმე<br />
წყალბადის atomis NO2-ით ჩანაცვლებით (ნიტრირების რეაქციები).<br />
აზოტმჟავას დიდი გამოყენება აქვს აზოტოვანი sasuqების, საღებრების და<br />
ფეთქებადი ნივთიერების წარმოებაში.<br />
ნიტრატები. ყველა ნიტრატი წყალში ხსნადია; იშლება გახურებით და ერთ-<br />
ერთი პროდუქტი ყოველთვის ჟანგბადია. ამასთან სულ სამი განსხვავებული<br />
ტიპის დაშლას აქვს ადგილი: აქტიური მეტალების ნიტრატები Mg-is ჩათვლით<br />
იშლება ნიტრიტად და ჟანგბადად:<br />
t<br />
2KNO3 2KNO2 +O2 Mg–Cu nitratebi iSleba metalis oqsidis, azotis dioqsidis <strong>da</strong><br />
molekuluri Jangbadis gamoyofiT:<br />
2Cu(NO3) 2<br />
2CuO +4NO2 +O2 65
Change language