15.12.2012 Views

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

BeF2 + SiF4 → Be[SiF6]<br />

cnobilia beriliumis nitridi Be3N2. miiReba beriliumis gacxelebiT<br />

(1000ºC) azotis atmosferoSi. beriliumis nitridi wyliT advilad iSleba:<br />

Be3N2 + 6H2O→3Be(OH)2 + 2NH3↑<br />

aseve iSleba mJaviT:<br />

Be3N2 + 6HCl→3BeCl2 + 2NH3↑<br />

BeH2 hidridi mxolod arapir<strong>da</strong>piri gziT miiReba:<br />

BeCl2 + 2LiH→BeH2 + 2LiCl<br />

wyliT iSleba wyalbadis gamoyofiT, Zlieri aRmdgenia. beriliumisaTvis<br />

<strong>da</strong>maxasiaTebelia ormagi marilebis warmoqmnis unari:<br />

Na2SO4 + BeSO4 → Na2[Be(SO4)2]<br />

(NH4)2CO3 + BeCO3 → (NH4)2[Be(CO3)2]<br />

gamomdinare aqe<strong>da</strong>n, wyalSi uxsnadi BeCO3 ixsneba pirveli jgufis<br />

<strong>elementebi</strong>s an amoniumis karbonatis najer wyalxsnarSi. beriliumis<br />

naerTebi momwamlavia.<br />

7.2. magniumi<br />

magniumis savalento eleqtronebis ricxvi periodis mezobel<br />

aluminTan Se<strong>da</strong>rebiT naklebia, atomis radiusi ki ufro didi. amitom is<br />

ufro Zlierad avlens metalur Tvisebebs, vidre alumini <strong>da</strong> beriliumi.<br />

magniums naklebad axasiaTebs kovalenturi <strong>da</strong> ufro metad ionuri bmis<br />

warmoqmnis unari. is Tavisi TvisebebiT ufro axlos dgas kalciumTan <strong>da</strong><br />

mis analogebTan.<br />

magniumi (aRmoaCina hemfri devim 1808 wels) de<strong>da</strong>miwaze erT-erTi<br />

farTod gavrcelebuli elementia. bunebaSi imyofeba sami stabiluri<br />

izotopis saxiT: 24 Mg (78,6%), 25 Mg (10.1%) <strong>da</strong> 26 Mg (11.3%). miRebulia<br />

xelovnuri izotopebic. magniumi Sedis silikaturi mineralebis SemadgenlobaSi<br />

Mg2SiO4. magniumi gavrcelebulia karbonatuli mineralebis saxiT:<br />

dolomiti (CaCO3•MgCO3) <strong>da</strong> magneziti (MgCO3).<br />

teqnikuri TvalsazrisiT mniSvnelovania karnaliti KCl·MgCl2·6H2O.<br />

zRvis wyali Seicavs 0.38%-mde MgCl2-s <strong>da</strong> zogierTi tbis wyali _ 30%-mde.<br />

Tvisebebi: magniumi beriliumTan Se<strong>da</strong>rebiT ufro We<strong>da</strong>di <strong>da</strong> msubuqia.<br />

sakmaod aqtiuri metalia. gacxelebiT moqmedebs JangbadTan, halogenebTan,<br />

gogirdTan, azotTan, naxSirbadTan, siliciumTan. e.i arametalebis<br />

did nawilTan. teqnikaSi mis Senadnobebs didi gamoyeneba aqvs,<br />

isini gamoirCevian maRali simtkiciTa <strong>da</strong> simsubuqiT, amitom gamoiyeneba<br />

aqvT raketebisa <strong>da</strong> saaviacio mrewvelobaSi.<br />

miReba: magniums Rebuloben:<br />

a) MgCl2-is nalRobis eleqtroliziT. lRobis temperaturis Sesamcireblad<br />

gamosaval nivTierebas NaCl-s umateben.<br />

b) metaloTermia: dolomitis gamowviT miRebul MgO·CaO-s siliciumiT<br />

aRadgenen.<br />

2(CaO· MgO) + Si → Ca2SiO4 + 2Mg<br />

magniumi metalTaAZabvis eleqtroqimiur rigSi wyalba<strong>da</strong>mdea moTavsebuli.<br />

civ wyalTan Zalian nela moqmedebs, radgan warmoiqmneba cu<strong>da</strong>d<br />

xsnadi Mg(OH)2, romlis xsnadobac gacxelebisas izrdeba <strong>da</strong> Sesabamisad<br />

izrdeba magniumis wyalSi xxnadobac. mJavaSi magniumi Zalian kargad<br />

113

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!