15.12.2012 Views

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

naxSirmJava <strong>da</strong> misi marilebi: naxSirmJava susti eleqtrolitia. igi<br />

cnobilia mxolod xsnaris saxiT. wyalxsnarSi naxSirbadis dioqsidi<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d molekulur mdgomareobaSia, amitom wonasworoba ZiriTa<strong>da</strong>d<br />

marcxniv aris ga<strong>da</strong>xrili. naxSirmJava orfuZiani mJavaa, amitom gvaZlevs<br />

ori tipis marilebs. saSualo marilebs – karbonatebs <strong>da</strong> mJava marilebs<br />

– hidrokarbonatebs.<br />

naxSirmJava disocirdeba 2 safexurad:<br />

H2CO3 � H + + HCO⎯3 K dis.= 4.5 · 10 -7<br />

HCO⎯3 � H + + CO 2 ⎯3 K dis.= 4.8 · 10 -11<br />

<strong>meore</strong> safexuri mimdinareobs mxolod didi ganzavebis pirobebSi.<br />

H2CO3 + NaOH → NaHCO3 + H2O (realurad, CO2+H2O)<br />

H2CO3 + 2 NaOH → Na2CO3 + 2H2O<br />

karbonatebi<strong>da</strong>n wyalSi mxolod tute metalebisa <strong>da</strong> amoniumis<br />

marilebi ixsneba, romlebic amave dros hidrolizdebian:<br />

Na2CO3 + H2O � NaOH + NaHCO3<br />

CO 2- 3 + H2O � HCO⎯3 + OH⎯<br />

hidrolizis Sedegad miiReba tute garemo. tute garemos tute<br />

metalTa hidrokarbonatebic qmnis wyalxsnarebSi:<br />

NaHCO3 + H2O � NaOH + H2CO3<br />

HCO⎯3 + H2O � H2CO3 + OH⎯<br />

mxolod naklebi xarisxiT, vidre saSualo marilis SemTxvevaSi.<br />

naxSirmJava sust fuZeebTan xSirad fuZe marilebs warmoqmnis. mag.,<br />

minerali malaqiti Cu2(OH)2CO3. tute metalebis karbonatebis gar<strong>da</strong><br />

(gamonaklisia liTiumis karbonati) yvela karbonati Zlieri gaxurebiT<br />

Termul disociacias ganicdis:<br />

Li2CO3 → Li2O + CO2<br />

MgCO3 → MgO + CO2<br />

CaCO3 → CaO + CO2<br />

tutemiwaTa metalebis karbonatebi kontrpolarizaciis gamo (nax. 3)<br />

tute metalTa karbonatebTan DSe<strong>da</strong>rebiT gacilebiT advilad iSlebian,<br />

radgan tutemiwaTa metalebi warmoqmnian mcire radiusis ormuxtian<br />

kationebs (es movlena sxva oqsomJavebis marilebisaTvisac aris<br />

<strong>da</strong>maxasiaTebeli: nitratebi, sulfatebi, perqloratebi <strong>da</strong> a.S.), Tumca<br />

kontrpolarizaciasa <strong>da</strong> nivTierebis Termul mdgradobas Soris yovelTvis<br />

ar aris martivi <strong>da</strong>mokidebuleba. zogjer nivTierebis <strong>da</strong>Slis procesebze<br />

erTdroulad ramdenime faqtori moqmedebs. magaliTad, ceziumis karbonati,<br />

tute metalebis karbonatebs Soris yvelaze mdgradi un<strong>da</strong> iyos,<br />

radgan Cs-is erTmuxtiani kationi, didi radiusis gamo, naklebi mapolarizebeli<br />

moqmedebiT xasiaTdeba. Tumca, eqsperimentuli monacemebi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

misi <strong>da</strong>Slis temperatura liTiumis karbonatis <strong>da</strong>Slis<br />

temperaturazec ki ufro <strong>da</strong>balia. amis mizezi aRmoCn<strong>da</strong> liTiumis oqsidis<br />

advilad aqroladoba.<br />

naxazi 22. kontrpolarizebuli karbonat-ioni<br />

88

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!