15.12.2012 Views

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

SiO2 + 4HF → SiF4 + 2H2O<br />

(SiO2 yvela sxva mJava oqsidisagan gansxvavebiT reaqciaSi Sedis HF-<br />

Tan). es reaqcia gamoiyeneba minaze warwerebis gasakeTeblad.<br />

Warbi Txevadi HF-is moqmedebisas reaqcia grZeldeba kompleqsuri<br />

mJavas warmoqmniT:<br />

SiF4 + 2HF → H2[SiF6]<br />

H2[SiF6] _ Zlieri mJavaa (Tavisufal mdgomareobaSi gamoyofili ar<br />

aris). misi [SiF6] 2- anioni wyalxsnarSi mdgradia. am mJavis marilebi _<br />

fTorosilikatebi SiF4-is tute metalTa fToridebTan urTierTqmedebiT<br />

miiReba:<br />

SiF4 + 2KF → K2[SiF6]<br />

metalTa ftorsilikatebis miReba pir<strong>da</strong>pir SiO2-<strong>da</strong>nac SeiZleba<br />

Semdegi reaqciiT:<br />

4HF + CaF2 + SiO2 → CaSiF6 + 2H2O<br />

siliciumis tetrafToridi <strong>da</strong> fTorsilikatebi sawamlavebia!<br />

siliciumi, naxSirbadisgan gansxvavebiT, wyalbadTan uSualod ar<br />

urTierTqmedebs, magram misi naerTebi arsebobs <strong>da</strong> isini arapir<strong>da</strong>piri<br />

gziT miiRebian. maTi Sedgeniloba gamoisaxeba <strong>zogadi</strong> formuliT SinH2n+2.<br />

umartivesi silani (monosilani) SiH4 miiReba magniumis silicidze marilmJavas<br />

moqmedebiT:<br />

Mg2Si + 4HCl → 2MgCl2 + SiH4<br />

ramdena<strong>da</strong>c Si-Si <strong>da</strong> Si-H gacilebiT sustia, vidre C-C <strong>da</strong> C-H bmebi,<br />

amitom silanebi gacilebiT reaqciisunarianebi arian naxSirwyalbadebTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT, bevri maTgani haerze TviTaalebadia:<br />

SiH4 + O2 → SiO2 + 2H2O<br />

siliciummJavebi <strong>da</strong> maTi marilebi. silikatebi, xsnadi mina.<br />

warmodgena silikatur warmoebaze. mWidi masalebi: siliciummJavebis<br />

<strong>zogadi</strong> formulaa nSiO2•mH2O. Tavisufal mdgomareobaSi gamoyofen<br />

metasiliciummJavas − H2SiO3.. mis marilebs silikatebi ewodeba. SiO2<br />

Sesabamisi mJava oqsidia. metasiliciummJava miiReba (stabilizatorebis<br />

Tanaobisas arsebobs zolis saxiT) xsnad silikatebze (natriumis <strong>da</strong><br />

kaliumis silikatebi) mineraluri mJavebis moqmedebiT:<br />

Na2SiO3 + 2HCl → H2SiO3↓ + 2NaCl<br />

metasiliciummJavas frTxili gaxurebiT warmoiqmneba forovani SiO2<br />

e.w. silikageli, romelic gamoiyeneba svetis <strong>da</strong> Txelfenovan qromatografiaSi.<br />

xsnad silikatebs (tute metalTa silikatebi, wyalxsnarebSi<br />

hidrolizdebian <strong>da</strong> aqvT tute reaqcia) minasTan maTi msgavsebis gamo<br />

xsnad minebs uwodeben. xsnadi silikatebi silikaturi webos <strong>da</strong>samzadeblad<br />

gamoiyeneba. es webo marTalia hidrofiluria, magram maRali<br />

TermomdgradobiT gamoirCeva, rac misi struqturiT <strong>da</strong> Si−O bmis maRali<br />

TermomdgradobiT aris ganpirobebuli. xsnadi minebi Sesabamis tuteebTan<br />

<strong>da</strong> karbonatebTan siliciumis dioqsidis SelRobiT miiReba:<br />

SiO2 + 2KOH → K2SiO3 + H2O<br />

SiO2 + Na2CO3→ Na2SiO3 + CO2↑<br />

(es reaqcia safuZvlad udevs minis warmoebas)<br />

silikatebi gamoirCeva mravalferovnebiT. maT rTuli aRnagoba aqvT.<br />

rogorc SiO2 _is, ise oqsosilikatebis struqturul erTeuls<br />

warmoadgens SiO4 _is tetraedruli struqturuli rgoli, romelic sami<br />

sxva<strong>da</strong>sxva formiT SeiZleba arsebobdes, rac silikatebis mravalferovnebas<br />

ganapirobebs. isini warmoqmnian sxva<strong>da</strong>sxva zemolekulur<br />

94

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!