15.12.2012 Views

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

meTxuTmete Tavi<br />

kobalti<br />

kobalti 1735 wels aRmoaCina Svedma mecnierma georg brandtma.<br />

kobaltis savalento eleqtronebia 3d 7 4s 2 .<br />

Co 0<br />

Co 2+<br />

Co 3+<br />

3d<br />

3d<br />

3d<br />

rkinis qvejgufis elementebTan Se<strong>da</strong>rebiT kobaltisa <strong>da</strong> mis analogebis<br />

atomebSi (n-1)d orbitalebis stabilizaciis tendencia grZeldeba,<br />

amitom kobaltis umaRlesi JangviTi ricxvi rkinasTan Se<strong>da</strong>rebiT<br />

<strong>da</strong>balia. misTvis tipuria JangviTi ricxvebi (+2) <strong>da</strong> (+3). amasTan (+3) mas<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d kompleqsebSi axasiaTebs, sa<strong>da</strong>c misi koordinaciuli ricxvi<br />

eqvsis tolia.<br />

erTaderTi mniSvnelovani d 7 konfiguraciis mqone ioni aris Co 2+ ,<br />

Tumca aseTi konfiguraciiT nikel(III)-is ramdenime naerTic arsebobs.<br />

Co 2+ -is ionebi wyalxsnarebSi mdgradia, magram Zlieri velis warmomqmneli<br />

ligandebis Tanaobisas advilad iJangeba kobaltis(III) kompleqsebis<br />

warmoqmniT. kobaltis(II) kompleqsebi advilad iJangebian kobalt(III)-mde.<br />

qvemoT mocemulia E 0 mniSvnelobebi kobaltis ramdenime kompleqsisaTvis:<br />

[Co(C2O4) 3] 3-<br />

+ 1e<br />

[Co(C 2O 4) 3] 4-<br />

60Co 17<br />

4s<br />

4s<br />

4s<br />

E 0 = + 0,57ev<br />

[Co(NH3) 6] 3+<br />

[Co(NH3) 6] 2+<br />

+ 1e E0 = + 0,108ev<br />

[Co(en) 3] 3+ [Co(en) 3] 2+<br />

+ 1e<br />

[Co(CN) 6] 3-<br />

+ 1e<br />

[Co(CN) 5] 3- + CN -<br />

E 0 = - 0,26ev<br />

E 0 = - 0,83ev<br />

bunebaSi gavrceleba: sufTa kobaltis madnebi bunebaSi iSviaTad<br />

gvxvdeba. is TiTqmis yovelTvis nikelTan <strong>da</strong> <strong>da</strong>riSxanTan erTad aris<br />

gavrcelebuli. misi yvelaze mniSvnelovani mineralia kobaltis kriala<br />

CoAsS.<br />

kobalts ZiriTa<strong>da</strong>d polimetaluri madnebi<strong>da</strong>n Rebuloben. rigi Tanmimdevruli<br />

polimetalurgiuli operaciebis Sedegad gamoyofen Co3O4-s,<br />

romelsac Semdeg naxSiriT, wyalbadiT, zogjer ki aluminoTermiiT<br />

aRadgenen. gansakuTrebuli sisufTavis kobalts eleqtrolituri rafinirebiT<br />

iReben, agreTve misi zogierTi naerTis Termuli <strong>da</strong>SliT.<br />

warmoebuli kobaltis ZiriTadi masa misi Senadnobebis, swrafmWreli<br />

foladebisa <strong>da</strong> metalTa nakeTobebis eleqtrolitur <strong>da</strong>farvas xmardeba.<br />

kobaltis naerTebi, kaliumis silikatTan ormagi marilebis saxiT<br />

kobaltis minis warmoebaSi gamoiyeneba.<br />

kobaltis radioaqtiuri izotopi medicinaSi gamoiyeneba, rogorc<br />

153

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!