15.12.2012 Views

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

zogadi da araorganuli qimia nawili meore (qimiuri elementebi)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>da</strong>narCeni ori. mag., CrCl2-is kristalSi Cr +2-gan qloris oTxi atomis<br />

<strong>da</strong>Soreba 0,2396 nm-ia, orisa ki – 0,290 nm (sqema 13). rogorc cnobilia, es<br />

movlena ian-teleris efeqtis saxelwodebiT aris cnobili.<br />

Cr +2-Si ori gamTiSavi orbitali<strong>da</strong>n erTze aris erTi eleqtroni,<br />

mak.<br />

<strong>meore</strong> ki Tavisufalia, amitom σ x 2 -y 2<br />

orbitalebiT warmoqmnili bmebi<br />

ufro mtkicea <strong>da</strong> bmis sigrZe ufro naklebi, vidre . e.i.<br />

kompleqswarmomqmnelTan ligandis oTxi molekula xy sibrtyeSi<br />

erTnairad aris <strong>da</strong>kavSirebuli, ori ki _ gansxvavebulad.<br />

Cl<br />

Cl<br />

Cr<br />

0,290 nm<br />

Cl<br />

Cl<br />

Cl<br />

Cl<br />

sqema 13.<br />

Cr +2 anionur kompleqsebs ar warmoqmnis.<br />

qromis naerTebi Cr +3-is JangviTi ricxviT: qromis oqsidi Cr2O3 mwvane<br />

feris fxvnilia. Al2O3-is msgavsi oqtaedrul-tetraedruli kristaluri<br />

struqtura aqvs, Zalian Znelad lRobadia (2265°C), qimiurad inertulia.<br />

ar ixsneba wyalSi, Cveulebriv temperaturaze arc mJava moqmedebs masze<br />

<strong>da</strong> arc tute. reaqciaSi mxolod maRal temperaturaze SelRobiT Sedis.<br />

misi amfoteroba vlindeba maRal temperaturaze tutesTan, fuZe<br />

oqsidebTan <strong>da</strong> tute metalebis pirosulfatebTan mimdinare reaqciebiT:<br />

Cr2O3 + 2NaOH → 2NaCrO2 + H2O<br />

Cr2O3 + CaO → Ca(CrO2)2<br />

Cr2O3 + 3K2S2O7 → 3K2SO4 + Cr2(SO4)3<br />

K2S2O7 → K2SO4 + SO3<br />

Cr2O3 + SO3 → Cr2(SO4)3<br />

tutesTan <strong>da</strong> fuZe oqsidebTan SelRobiT qromitebi miiReba.<br />

qromitebi ZiriTa<strong>da</strong>d orvalentiani metalebisTvis aris <strong>da</strong>maxasiaTebeli.<br />

maTi <strong>zogadi</strong> formulaa M(CrO2)2. isini metaqrommJavas HCrO2 marilebia.<br />

swored aseTi marilia rkinis bunebrivi qromiti Fe(CrO2)2, romelic<br />

qromis erT-erTi yvelaze gavrcelebuli mineralia. d-metalebis<br />

qromitebi koordinaciuli polimerebia.<br />

Cr2O3 laboratoriaSi amoniumis diqromatis Termuli <strong>da</strong>SliT<br />

Rebuloben:<br />

(NH4)2Cr2O7 → N2↑ + Cr2O3 + 4H2O<br />

K2Cr2O7 + 2NH4Cl → 2KCl + Cr2O3 + N2↑ + 4H2O<br />

Cr +3-is halogenidebi pir<strong>da</strong>piri urTierTqmedebiT miiReba, magram<br />

CrCl3-s praqtikulad Semdegi reaqciiT Rebuloben:<br />

Cr2O3 + 3C + 3Cl2 → 2CrCl3 + 3CO↑<br />

CrCl3 mowiTalo-iisferi kristalebia. wyalSi cu<strong>da</strong>d ixsneba. aseve<br />

cu<strong>da</strong>d ixsneba wyalSi Cr2(SO4)3. maT polimeruli struqturebi aqvT. struqturiT<br />

maTgan gansxvavdeba Sesabamisi kristalhidratebi, romlebic<br />

Cl<br />

Cr<br />

Cl<br />

0,2396 nm<br />

Cl<br />

Cl<br />

σ z 2<br />

mak.<br />

137

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!