versione pdf - Sardegna DigitalLibrary
versione pdf - Sardegna DigitalLibrary
versione pdf - Sardegna DigitalLibrary
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
32 Guido Mensching<br />
agasone < AGASO, -ONIS<br />
maccu < MACCUS, de orìzine osca<br />
soddu < SOLLUS, forma osca de SOL(I)DUS<br />
occhisòrju < OCCISORIUM<br />
S’ipòtesi de Gröber fit criticada ja in sos annos trinta de su sèculu colau. 11<br />
Gaichì, puru Stefenelli (1996:76-77) botzat s’ipòtesi de Gröber comente ispiegatzione<br />
zenerale, ma pessat chi podet esser zusta pro paritzos fenòmenos sìngulos,<br />
e mascamente pro su sardu, tenende in contu sos elementos accataos<br />
dae Wagner. Ma custos fenòmenos, comente amus a bier derettu, non mustran<br />
nudda supra de s’esistèntzia de elementos de su latinu anticu in sa limba sarda.<br />
A pessos de Wagner, s’iscramassione sarda malebèrdiu benit dae MALE<br />
PERDITUS chi at accatau in un’òpera de Plautu, 12 chi biviat dae su 250 fintzas<br />
a su 184 i.d.C., est a narrer, diffattis, in s’època de sa cunchista romana de<br />
sa Sardigna. 13 Ma pompiande in su Thesaurus Linguae Latinae (ThLL 8,244),<br />
si biet chi sa documentatzione de PERDERE usau paris chin s’avverbiu MA-<br />
LE, cherende narrer pacu prus o mancu ‘isperder (una pessone) in modu malu’,<br />
s’isterret fintzas a un’època tarda, e s’usabat, pro esèmpiu galu in su séculu<br />
I ap.d.C. (Tàtzitu) e peri in sa Vulgata, iscritta in su cumintzu de su séculu<br />
V. 14 Ma in prus, semper sichinde sas indicassiones de su ThLL, s’avvèrbiu<br />
MALE si podiat usare, in tottu sas èpocas de sa limba latina, pro affortzare<br />
unu verbu de semántica negativa: PERDERE nd’est solu un’esèmpiu, ma in<br />
su matessi modu l’accatamus in sos iscrittores latinos chin VEXARE, PERI-<br />
RE, OCCIDERE etz. S’idea de Wagner, chi presupponet chi s’ispressione sintagmàtica<br />
MALE PERDERE, o fintzas s’iscramassione MALE PERDITUS,<br />
fit lessicalizzada ja a su tempus de Plautu, est prus che improbàbile.<br />
In sa matessi manera, si poden criticare puru sas àtteras paràgulas fentomadas<br />
dae Wagner: su verbu jubilare no agguantat sa crìtica nemmancu issu,<br />
ca su sinnificau de JUBILARE in latinu, ‘abochinare, gridare’, non fit ristrintu<br />
a su latinu anticu, ma fit su sinnificau “normale” in latinu chi accatamus fintzas<br />
a tardu (cfr. ThLL 7,2,587). Antzis, su sinnificau ‘gridare pro gòdiu o piachere’,<br />
chi connoschimus de àtteras limbas, fit un’innobassione tarda, de su<br />
latinu cristianu. 15 Paret chi su verbu, a su cumintzu, fit ristrintu a sa limba de<br />
su campu, e tando custu verbu no apparteniat a un’istratu diacrònicu ma diastràticu.<br />
Sa situassione est simizante puru chin sos àtteros esèmpios de Wagner. Su<br />
sintagma CALLUM APRUGNUM b’esistit in Plautu, e est beru chi si trattat<br />
de unu tèrmine chi accattamus meda in su latinu anticu (gaichì custu sintagma<br />
fit usau puru dae Naeviu, 270-201 i.d.C.). Ma est puru beru chi CALLUM