Afstudeerscriptie - Kunstmatige Intelligentie - Rijksuniversiteit ...

algemene productieregel, maar tegelijkertijd zijn ze ook algemener dan de voorbeelden. Bij dit
generalisatie-door-specialisatieproces spelen analogieën een belangrijke rol. In hoofdstuk 2B
beschrijf ik uitgebreid hoe dit proces is gebruikt in het model van Taatgen en Anderson en hoe
analogieën hierbij in beeld komen.
3 Probleemstelling
Menselijke cognitie onderscheidt zich van die van dieren door de flexibele manier waarop wij onze
kennis kunnen gebruiken. Dieren handelen en communiceren vaak via vaste patronen. Ze hebben
niet of nauwelijks kennis over hun eigen kennis. Mensen leren ook vaste patronen, maar laten het
daar niet bij. De vaste patronen vormen een uitgangspunt voor het ontwikkelen van meer
abstracte kennis. Door die overgang naar steeds abstractere kennis kunnen we nieuwe verbanden
te leggen en nog meer doen met de kennis die we al hebben. We kunnen aangeleerde kennis en
procedures generaliseren naar andere contexten. Bovendien kunnen we soms over onze eigen
kennis redeneren. Het ontwikkelen van dit unieke aspect van de menselijk cognitie wordt
beschreven door de RR-theorie. De experimenten die binnen dit theoretisch kader zijn uitgevoerd,
maken het RR-proces zichtbaar.
Computers bezitten de hierboven beschreven competenties niet. We zijn echter wel in
staat menselijk gedrag op de computer te simuleren. We kunnen dus ook RR-experimenten
simuleren op de computer. Om deze simulatie tot het juiste resultaat te laten komen, moeten we
een cognitief model in de computer stoppen, dat een mens simuleert. Dit cognitief model is een
soort hypothese van wat zich nu precies in een menselijk hoofd afspeelt, bij het herrepresenteren.
Als de computersimulatie de resultaten van de experimenten met proefpersonen kan herhalen,
dan wordt deze hypothese sterker. Deze redenatie leidt tot de volgende centrale vraagstelling van
dit onderzoek:
Hoe ziet een cognitief model er precies uit dat in staat is een echte invulling te geven aan de
representaties en de herschrijfmechanismen van de RR-theorie?
Een dergelijk cognitief model zou dan met behulp van die nadere invulling de resultaten van RRexperimenten
moeten kunnen repliceren. Mijn hypothese is dat ACT-R een goede architectuur is
om tot een cognitief model te komen van RR-experimenten. In een simulatiemodel in ACT-R
kunnen nieuwe productieregels ontstaan, die tot een ander gedrag leiden. De levensloop van deze
productieregels kan gebruikt worden om de ontwikkeling van herrepresentaties te simuleren. Over
hoe deze nieuwe productieregels ontstaan, heb ik de volgende specifieke hypothese:
De productieregels die tot herrepresentatie leiden, ontstaan door middel van het generalisatiedoor-specialisatie-mechanisme.
In hoofdstuk 5 van mijn onderzoek wil ik een terugkoppeling maken naar de RR-theorie zelf met
de vraag: Wat leren we van de ontwikkelde cognitieve modellen over de RR-theorie?. Mijn
hypothese is de volgende:
De herrepresentatieprocessen in totaal verschillende cognitieve microdomeinen vertonen ook op
het gedetailleerde niveau van een computationeel model grote overeenkomsten.
Deze uitkomst zou de RR-theorie versterken.
13