Afstudeerscriptie - Kunstmatige Intelligentie - Rijksuniversiteit ...

focus naar de hoeveelheid (in plaats van het object zelf) niet door heeft, dan geeft dit vaker
problemen. Stel iemand zegt tegen de luisteraar (in het Frans): "Ik heb één schoen!" en de
luisteraar interpreteert de une als een, in plaats van als één, dan zal de luisteraar blij zijn voor
deze persoon. Hij zal niet de eigenlijke boodschap niet begrijpen – dat het hebben van slechts één
schoen helemaal niet oké is, omdat je er twee nodig hebt om op straat te kunnen lopen! In het
model is deze niet-symmetrische foutmaat als volgt verwerkt: als het model introduceren begrijpt,
waar eigenlijk hoeveelheidaangeven was bedoeld, dan is de toegevoegde effort hoger dan in de
andere gevallen, namelijk 2.0. Als het model hoeveelheidaangeven begrijp in plaats van
introduceren, dan krijgt het de normale hoeveelheid extra effort bij verkeerd begrijpen (1.1).
2.4 Situatie A, B en C
Een belangrijk onderdeel van de werking van het model is de onderverdeling in drie fases. Dit zijn,
globaal gezien, dezelfde drie fases als die door Karmiloff-Smith (1992) worden onderscheiden,
alleen is het beginpunt steeds eerder, omdat het effect van een situatieverandering pas later
merkbaar is. In het model heb ik de drie fases situatie A, B en C genoemd. Situatie A is de situatie
zoals die is voor aanvang van de simulatie en deze loopt nog door tot drie maanden na het begin.
Dan begint situatie B. Deze loopt bijna vijf jaar. Op achtjarige leeftijd komt het model vervolgens in
situatie C. De drie situaties zijn echt verschillende situaties, want de beschikbare kennis in het
declaratieve geheugen verandert zodra je een nieuwe situatie (en dus een nieuwe fase)
binnenkomt. We zagen al eerder dat er telkens nieuwe relevante dimensies beschikbaar komen in
de loop van de tijd. In situatie A is er één dimensie bekend, namelijk aantal. In situatie B komt daar
focus-na bij. Focus-voor, tenslotte, komt beschikbaar in situatie C. Van een beschikbare dimensie
kan het model de waarde proberen te achterhalen in de omgeving. Dit betekent dat zodra er een
nieuwe dimensie bijkomt, de beschikbare voorbeelden ook meer gevuld raken. Het model let nu
immers wel op de waarde in het bijbehorende slot. Is een dimensie nog niet beschikbaar, dan
heeft het model alleen voorbeelden waarbij bij het overeenkomstige slot onbekend is ingevuld. In
situatie A ziet een voorbeeld er dus bijvoorbeeld zo uit (de Franse objectnamen zijn versimpeld tot
strings van letters):
(voorbeeld1
ISA voorbeeld
determinator la
noun AAA
aantal 1
focus-voor onbekend
focus-na onbekend
rol introduceren
status klaar
taak normaal
correct introduceren
)
Het slot correct is alleen maar aanwezig om de gevonden rol te kunnen vergelijken met de intentie
van de spreker. Als het model aan het begin van situatie B is, dan zitten de voorbeelden uit
situatie A natuurlijk ook nog vers in het geheugen. Als het model dan een situatie-A-voorbeeld
gebruikt voor analogie, dan komt hij niets te weten over de nieuw ontdekte dimensie focus-na. Dat
slot blijft dan op onbekend staan. Dankzij de competitie tussen regels zal het gebruiken van
informatievere voorbeelden echter wel toenemen. In de volgende subparagraaf zien we hoe het
analogieproces in iedere situatie precies verloopt.
72