PODO II - Federaal Wetenschapsbeleid

Project CP/35 - “Verhandelbare Mobiliteitsrechten: Haalbaarheid, Socio-economische effectiviteit en Maatschappelijk
Draagvlak”
impact betekent op het budget van de rijkere dan op het budget van de armere, geldt dat voor
de prijs van een pakket mobiliteitsaandelen.
Merk tot slot op dat uit cijfers van transportuitgaven al naargelang quintiel, de rijke klasse
duidelijk het meest uitgeven in het totaal van de uitgaven besteed aan transport. Ze zijn
bijgevolg niet onwaarschijnlijk de grootste vervuilers.
Tabel 28: Het aandeel van de kwantielen in de totale uitgaven van een huishouden en het inkomen
Quintile
1 2 3 4 5
Total gross expenditures (incl. Saving) 9,70% 14,60% 18,50% 23,70% 33,40%
of which
Private car transport 7,10% 14,80% 19,20% 24,90% 34,20%
Public transport 15,60% 15,40% 17,90% 21,00% 30,10%
Income
Net labour income 2,40% 7,20% 17,60% 23,70% 45,10%
Net Capital income 9,20% 15,00% 17,90% 23,80% 34,10%
Government transfers 19,50% 23,30% 20,70% 18,60% 17,90%
Bron: Belgisch Ministerie van Economische Zaken (1997): Huishoudbudgetonderzoek: Enquête gehouden
van juni 1995 tot mei 1996 (Mayeres, 2001b)
Verzekerd van een basispakket mobiliteit bij de initiële toewijzing van VMR dat volstaat om
de behoeften te bevredigen schatten we in dat reisafstandskosten niet stijgen voor de arme
klassen in geen van de scenario’s. De arme klasse zal geen nadeel ondervinden van de
invoering van VMR. In ’t geval van VTR zien ze hun inkomen het sterkst aangevuld daar ze
het gros van de toegewezen VTR kunnen verkopen. Hetzelfde geldt in mindere mate voor
VBR en VAR. Merk wel op dat bij VTR de arme klasse misschien in zekere mate het
slachtoffer is van de doorrekening in de prijzen daar in dit scenario het goederenvervoer in
zekere mate betrokken is.
We gaan ervan uit dat de middenklasse in de rand wonende bijkomende VMR zullen moeten
aankopen. Zij beschikt het minst over alternatieven zeker tijdens werkdagen in combinatie
van verkeer ter bereiken van school en werkplaats, en terug huiswaarts. Vooral in het scenario
van VTR is de middenklasse dus slechter af dan in de status quo situatie. Ook in de scenario’s
VBR en VAR zullen de kosten toenemen. Daar VBR de congestie doen afnemen zullen de
brandstofkosten eveneens afnemen. Daarom beschouwen we VBR als iets beter dan VAR. In
de VBR en VAR scenario’s zal de middenklasse ter opvang van een verlies aan automobiliteit
bovendien te kampen hebben met stijgende kosten uitgegeven aan openbaar vervoer. Bij de
invoering van VMR zullen daarentegen stijgende transportkosten een groter beslag leggen op
het budget dan in de status quo situaties. Vooral de invoering van VTR zal de middenklasse
geld kosten daar op dit vlak aanpassing van rijgedrag het moeilijkst is. Bij VAR zal het
beschikbaar inkomen eveneens slinken in vergelijking met de status quo. VBR slorpen het
minst bijkomend inkomen op.
De rijke klasse zal weliswaar eveneens meer moeten betalen voor de mobiliteit maar minder
dan dat het geval is bij de middenklasse. Zij kan haar activiteiten makkelijker herschikken en
beschikt over meer strategische en flexibelere opties om optimaal om te gaan met de stijgende
transportkosten die voortspruiten uit de verscheidene scenario’s VMR. Ze kan bijvoorbeeld
PODO II - Deel I - Duurzame productie- en consumptiepatronen – Transport 109