PODO II - Federaal Wetenschapsbeleid

Project CP/35 - “Verhandelbare Mobiliteitsrechten: Haalbaarheid, Socio-economische effectiviteit en Maatschappelijk
Draagvlak”
Wijze van toekenning
Aan alle inwoners van de stad worden een aantal rechten gratis toegekend. Tevens wordt er
een beurs opgericht waar niet-residenten en vrachtvervoerders rechten kunnen kopen. De
gratis toekenning gebeurt aan het begin van het kalenderjaar en door de gemeente, daar zij
over de gegevens beschikt over het aantal inwoners boven de 18 jaar.
Looptijd
De verhandelbare toegangsrechten gelden van 7 u tot 20 u voor alle personenwagens en
vrachtvervoerders tijdens de weekdagen om in het centrum of op de ring te komen. Voor het
verlaten van het centrum zijn er geen toegangsrechten vereist. Tevens zijn er tijdens het
weekend en feestdagen geen rechten nodig om het stadscentrum binnen te rijden.
‘Cap and trade’
Alle inwoners van de stad boven de 18 jaar krijgen het toegangsrecht om tijdens alle
weekdagen de stad binnen en buiten te rijden. Het plafond wordt dus bepaald op het aantal
inwoners boven de 18 jaar in de stad. De inwoners die niet beschikken over een voertuig of de
stad enkel binnenrijden en verlaten met het openbaar vervoer kunnen aldus hun rechten op de
beurs verkopen aan niet-residenten die wel toegang tot de stad willen verkrijgen.
Eén verhandelbaar toegangsrecht komt overeen met de toegang tot het stadscentrum
gedurende 1 dag. Dit zal als gevolg hebben dat pendelaars ervoor gaan kiezen om met het
openbaar vervoer de stad binnen te rijden of gaan verhuizen naar het stadscentrum. Het
voorzien van een parking buiten het stadscentrum en hierop aansluitend openbaar vervoer zal
het systeem versterken.
Wat de uitbreiding van het systeem betreft naar de ring rond Brussel en de ring rond
Antwerpen, kan het plafond bepaald worden op basis van de capaciteit van de ring. Er worden
geen rechten gratis toegekend maar iedereen die toegang wilt tot de ring tijdens de spitsuren
(van 7u tot 10u) moet rechten aankopen op de beurs. Zo zal het carpoolen, het wonen dichtbij
het werk of het werken in de buurt van de woonplaats en het gebruiken van het openbaar
vervoer gestimuleerd worden.
Implementatiepad
De toekenning van de verhandelbare toegangsrechten ligt bij de stedelijke
bevolkingsinstanties. Zij beschikken immers over de gegevens van de inwoners boven 18 jaar
die recht hebben op een pakket gratis rechten. Voor de oprichting van een nationale beurs en
voor de correcte naleving van het systeem wordt voorzien in de oprichting van een
onafhankelijk nationaal orgaan. In de start-up fase wordt een pilootproject opgestart,
bijvoorbeeld in de stad Antwerpen. De toekenning van de rechten gebeurt in het begin van het
kalenderjaar.
Handhavingsbeleid
De controle van het gebruik van de verhandelbare toegangsrechten gebeurt downstream, dit
betekent bij de individuele gebruikers. Door middel van de chipkaarttechnologie kan via
onbemande camera’s bij het binnentreden van de stad gekeken worden of het voertuig
beschikt over een toegangsrecht voor die dag. Voertuigen zonder toegangsrecht krijgen een
boete thuisgestuurd. De hoogte van de boete moet groot genoeg zijn, zeker meer dan de
gemiddelde prijs van een toegangsrecht, om het systeem afdwingbaar te maken.
PODO II - Deel I - Duurzame productie- en consumptiepatronen – Transport 62