Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

De onderzoeksopdracht bestond uit de volgende drie aspecten:
• verrichten van internationale benchmark m.b.t. maatregelen ter reductie van de
sts-problematiek;
• onderzoek naar het aantal en de selectie van de seinen die van Atb-VV moeten worden voorzien
om reductiedoelstellingen te halen;
• onderzoek naar maatregelen met betrekking tot alertheid van machinisten in 40 km/uur
gebieden (als alternatief voor de afgeschafte kwiteerfunctie).
Het onderzoek resulteerde in de onderstaande bevindingen:
• benchmark reductiemaatregelen
– In Nederland is het aantal sts-passages per trein- of reizigerskilometer groter dan in
engeland en Duitsland.
– Het aantal ongevallen/slachtoffers per treinkilometer is in Nederland kleiner dan in Duitsland
maar groter dan in engeland.
– In engeland zijn alle seinen voorzien van (de engelse versie van) Atb-VV.
– Naast Nederland heeft alleen engeland een concreet beleid (met doelstellingen) voor de
beheersing van de sts-problematiek.
• Aantal/selectie seinen met Atb-VV
– met het aanbrengen van Atb-VV bij de thans geselecteerde 1.264 seinen zal de
beoogde reductie (met 50% van het aantal sts-passages en 75% van het risico) niet
worden gerealiseerd. Op grond van een ‘onderbouwde schatting’ is bepaald dat Atb-VV
waarschijnlijk bij circa 640 extra seinen moet worden aangebracht om de beoogde reductie
van het aantal sts-passages te bereiken c.q. bij circa 1.040 extra seinen om de beoogde
risicoreductie te bereiken.
– Voor de selectie van de extra seinen adviseert Oranjewoud/save in iedere geval de circa
350 seinen te kiezen die gelegen zijn op de belangrijkste routes voor het vervoer van
gevaarlijke stoffen (basisnet gevaarlijke stoffen). Verder is het advies eerst de ontwikkeling
van de sts-problematiek in 2010 af te wachten en vervolgens op grond daarvan te
bepalen hoeveel en welke seinen er extra van Atb-VV voorzien moeten worden om de
reductiedoelstellingen te kunnen realiseren.
• Alternatieven voor kwiteerfunctie
– Oranjewoud/save verwacht weinig effect van een eventuele herinvoering van de
oorspronkelijke kwiteerfunctie.
– Wel verwacht Oranjewoud/save een wezenlijk effect van het invoeren van enerzijds een
bijzonder attentiesignaal in 40 km/uur gebieden (lees: bij het rijden op emplacementen)
en anderzijds situatiespecifieke alertering (zoals een specifiek waarschuwingssignaal bij
nadering van een rood sein).
De minister van Verkeer en Waterstaat heeft aangegeven naar aanleiding van het Oranjewoud/
save-rapport de volgende maatregelen te nemen:
• De spoorsector vragen onderzoek te doen naar de mogelijkheid om bij nieuwe seinen grotere
doorschietlengtes toe te passen.
• In het kader van het ‘basisnet vervoer gevaarlijke stoffen’ 350 extra seinen voorzien van
Atb-VV.
• In 2011 de effectiviteit van Atb-VV evalueren en grond daarvan besluiten hoeveel en welke
extra seinen verder nog met Atb-VV uitgerust worden.
• De spoorsector vragen nader onderzoek te doen naar de mogelijkheid om de effectiviteit van
Atb-VV te verhogen door aanpassing van het zogenaamde remcriterium. 133
• De spoorsector vragen de minister van Verkeer en Waterstaat te informeren omtrent de
invoeringsmogelijkheden van de beide door Oranjewoud/save aanbevolen alternatieven voor
de kwiteerfunctie.
133 Het Atb-VV ontwerp gaat er van uit dat de snelheid van een trein bij nadering van het rode sein niet (al
te veel) boven 40 km/uur ligt; bij hogere snelheden is niet gegarandeerd dat Atb-VV de trein vóór het
rode sein tot stilstand brengt. met ‘aanpassing van het remcriterium’ wordt bedoeld, dat Atb-eG zodanig
wordt ingesteld dat er ook een automatische remingreep plaatsvindt als de machinist na passage van het
gele voorsein volstaat met ‘licht remmen’. Door deze aanpassing wordt de kans groter dat de snelheid bij
nadering van het rode sein inderdaad niet (al te veel) boven 40 km/uur ligt zodat het Atb-VV systeem de
trein vóór het rode sein tot stilstand kan brengen.
101