Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

ijlage 4: ToelichTing bevindingen Technisch onderzoek
De Onderzoeksraad heeft onderzocht welke oorzaken tot de treinbotsing te barendrecht kunnen
hebben geleid. Voor zover dat het geval was. Deze oorzaken komen in de hoofdtekst aan de orde.
Deze bijlage behandelt enkele andere mogelijke oorzaken, die op basis van het onderzoek zijn
uitgesloten.
seinbeelden: Uit analyse van het logbestand van de beveiligingsinstallatie (VpI) blijkt dat sein 328
niet bediend is geweest en dus is aangestuurd om ‘stop’ te tonen. Het sein is in de nacht van het
ongeval om 03.00 uur gecontroleerd en toonde op dat moment rood. Het aan dit sein voorafgaande
sein (p-852), dat de machinist voor het komende rood tonende sein behoort te waarschuwen door
geel licht uit te stralen, is in de betreffende nacht eveneens gecontroleerd en toonde geel. De
Onderzoeksraad concludeert dat de juiste seinbeelden aan de machinist zijn getoond.
Uit een reconstructierit en uit onderzoek van de automatische ritregistratie (zie hieronder) is
gebleken dat de trein voorafgaand aan sein p-852 het seinbeeld ‘groen-knipper 6’ getoond heeft
gekregen in sein 114. Doordat de trein daaraan voorafgaand is overgelopen van spoor 67c naar 68b
was echter de snelheid ook daar al 40 km/uur. De machinist reed dus gedurende langere tijd ca. 40
km/uur, maar niet steeds op het seinbeeld ‘geel’.
zichtbaarheid seinen: tijdens een reconstructierit in de nacht van 2 op 3 oktober 2009 is de
zichtbaarheid van de seinen beoordeeld. Het blijkt dat sein p-852 op een afstand van 750 meter
zichtbaar is, sein 328 op een afstand van 500 meter. Gegeven de snelheid van de gemengde
goederentrein waren deze seinen daarmee 72 respectievelijk 47 seconden voor passeren zichtbaar.
Daarmee was er voldoende reactietijd en remweg beschikbaar om de trein voor het stoptonende
sein tot stilstand te brengen.
automatische treinbeïnvloeding (aTb-eg): De Atb van de gemengde goederentrein was
ingeschakeld. Uit analyse van de automatische ritregistratie van de betrokken locomotief blijkt
dat de ontvangen Atb-code overeenkomt met de seinbeelden die bij de rijweg horen. bij nadering
van het stoptonende sein bewaakte de Atb zoals beoogd een snelheidsplafond van 40 km/uur.
Ook de Atb-installatie van de containertrein heeft correct gewerkt. De machinist ontving een
Atb-melding 127 zodra de gemengde goederentrein in de wisselsectie van de voor hem ingestelde
rijweg kwam. De Onderzoeksraad concludeert dat Atb-eG conform ontwerp heeft gewerkt. Het
technisch ontwerp van Atb-eG is echter zodanig dat het systeem geen informatie heeft over de
locatie van een rood sein. 128 Het systeem beperkt daarom de naderingssnelheid van een rood sein
tot 40 km/uur, maar kan niet ingrijpen wanneer de trein een rood sein passeert.
herroepen sein kort voor passeren trein: sein 328 is volgens het logbestand van de
beveiligingsinstallatie (VpI) voor het laatst uit de stand stop geweest van 17.01 uur tot 17.03 uur.
Ook de automatische ritregistratie op de locomotief heeft geen wisseling in de bewaakte snelheid
geregistreerd die duidt op herroepen van het sein. De Onderzoeksraad concludeert dat het sein
niet kort voor passeren van de trein is herroepen.
remvermogen trein: bij onderzoek ter plaatse bleek dat de achterste kopschotkraan van de
tweede containerwagen van de gemengde goederentrein in de afgesloten stand stond en beschadigd
was. Als deze kraan ook tijdens de rit afgesloten zou zijn geweest, was het remvermogen van de
trein beperkt geweest: de wagens achter de afgesloten kraan zouden dan niet hebben kunnen
meeremmen. De theoretisch haalbare remvertraging had dan geleverd moeten worden door de
twee locomotieven en de eerste twee wagens (samen 202 ton, bij een totaal gewicht van 1088
ton). De remvertraging had dan niet groter kunnen zijn dan ca. 0,2 m/s². Uit onderzoek is gebleken
dat het remvermogen eerder tijdens de rit voldoende groot was (respectievelijk 0,74 en 0,82 m/
127 meer informatie is hierover te vinden bij de toelichting op de automatische ritregistratie aan het einde
van deze bijlage.
128 Atb-VV, dat bij een toenemend aantal seinen is geïnstalleerd, voegt deze ontbrekende informatie toe.
83