Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

van spoorwegondernemingen en de infrastructuurbeheerder adequaat zijn. ten slotte voert de
inspectie onderzoek uit naar ongevallen, incidenten of onregelmatigheden.
4.2 beTrokken bedrijven
bij de treinbotsing in barendrecht waren de onderstaande bedrijven betrokken:
• De beheerder van de infrastructuur die tevens de treindienstleiding verzorgde, prorail;
• De spoorwegonderneming van de gemengde goederentrein 61300, Db schenker rail Nederland
(voorheen railion);
• De spoorwegonderneming van de containertrein 42331, ers railways;
• De spoorwegonderneming van de internationale reizigerstrein 9272, Ns reizigers;
• Andere spoorwegondernemingen die op dat moment van het bewuste traject gebruik maakten.
Hieronder wordt ingegaan op de verantwoordelijkheden die beheerders van de infrastructuur en
spoorwegondernemingen hebben voor de veiligheid op het spoor in het algemeen en voor het
beheersen van de sts-problematiek in het bijzonder.
4.2.1 Infrastructuurbeheerder
een infrastructuurbeheerder is een organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van
de spoorwegen. De minister van Verkeer en Waterstaat heeft de beheerconcessie voor de
hoofdspoorwegen voor de periode van 1 januari 2005 tot 1 januari 2015 verleend aan prorail. 75
binnen het kader van deze beheerconcessie wordt de betuweroute - de goederenspoorweg van de
maasvlakte via Kijfhoek naar Zevenaar - geëxploiteerd door Keyrail. 76 Hierbij is prorail als houder
van de beheerconcessie als enige verantwoordelijk voor de nakoming van de wettelijke op de
beheerder rustende verplichtingen met betrekking tot het beheer.
prorail heeft de taak het spoorwegnet te exploiteren, te onderhouden en indien de rijksoverheid
daartoe besluit, uit te breiden. ten behoeve van de exploitatie verdeelt prorail de capaciteit op
het spoor onder de verschillende goederen- en reizigersvervoerders. De treindienstleiding valt
derhalve ook onder verantwoordelijkheid van prorail.
prorail heeft als beheerder van de infrastructuur de verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat
de infrastructuur veilig en doelmatig bereden kan worden. Deze verantwoordelijkheid is nader
uitgewerkt in voorschriften in de beheerconcessie. Zo bepaalt de beheerconcessie dat prorail de
veiligheidsrisico’s van het gebruik en beheer van de hoofdspoorweginfrastructuur moet analyseren
en passende maatregelen moet nemen om de risico’s afdoende te beheersen. Daarbij moet prorail
rekening houden met de specifieke vereisten van de te verwachten bedrijfsvoering en de stand van
de techniek .77 Dit betekent dat prorail ook rekening moet houden met risico’s waarvan de oorzaak
is gelegen buiten de directe invloedssfeer van prorail.
Op grond van de beheerconcessie moet prorail (met ingang van 1 januari 2008) beschikken over een
veiligheidsmanagementsysteem (Vms) dat voldoet aan de eisen uit de spoorwegveiligheidsrichtlijn. 78
Die eisen houden onder meer in dat prorail moet zorgen voor:
• procedures en methoden om risico’s te beoordelen en te beheersen wanneer er voor
de infrastructuur of de activiteiten nieuwe risico’s ontstaan door een verandering in de
bedrijfsomstandigheden of door nieuw materiaal;
• procedures om ervoor te zorgen dat ongevallen, incidenten, bijna-ongelukken en andere
gevaarlijke voorvallen worden gemeld, onderzocht en geanalyseerd en dat de nodige
preventieve maatregelen worden getroffen;
• voorzieningen voor periodieke interne controles met betrekking tot het Vms.
75 beschikking van de minister van Verkeer en Waterstaat betreffende beheerconcessie
hoofdspoorweginfrastructuur; beschikking van de minister van Verkeer en Waterstaat van 3 mei 2007
tot wijziging van de beheerconcessie hoofdspoorweginfrastructuur.
76 Keyrail is op 1 januari 2007 opgericht door het Havenbedrijf rotterdam, de Haven Amsterdam en prorail.
77 Art. 3 beheerconcessie hoofdspoorweginfrastructuur.
78 Art. 17 spoorwegwet juncto art. 7 lid 1 beheerconcessie hoofdspoorweginfrastructuur.
42