Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

twee à drie ernstige sts-gerelateerde ongevallen per jaar. 113 De daaraan gekoppelde aanbeveling
om voortvarend aanvullende maatregelen te treffen, had in eerste instantie weinig effect. toen
in 2004 wederom een ernstige treinbotsing plaatsvond 114 , ontstond echter een zodanige politieke
druk dat de minister van Verkeer en Waterstaat de spoorbedrijven medio 2004 opdroeg op korte
termijn een plan van aanpak op te stellen voor het beheersen van de sts-problematiek. Dat plan,
het sts-reductieplan genaamd, omvatte de volgende vier maatregelen:
• machinistenprogramma (ter verbetering van de waakzaamheid van machinisten);
• emplacementsanalyse (ter verbetering van de zichtbaarheid/herkenbaarheid van seinen op
emplacementen);
• Aanbrengen van instelvoorschriften 115 bij circa 25 specifieke recidive seinen;
• Aanbrengen van Atb-VV bij circa 1.000 emplacementseinen.
De kosten van het sts-reductieplan werden begroot op circa 45 miljoen euro en de doorlooptijd op
ongeveer vijf jaar. Als resultaat werd geschat: 50% reductie van het aantal sts-passages en 75%
reductie van het bijbehorende risico. eind 2004 heeft de minister van Verkeer en Waterstaat het
sts-reductieplan, inclusief de genoemde doelstellingen en het genoemde budget, geformaliseerd.
De stuurgroep sts kreeg de taak het reductieplan uit te voeren.
Vervolgens is het sts-reductieplan, onder regie van de stuurgroep sts, uitgevoerd. De eerste
drie maatregelen (machinistenprogramma, emplacementsanalyse en instelvoorschriften) zijn
uitgevoerd in de periode 2005 tot en met 2007. De uitvoering van de vierde maatregel (ontwikkeling
en invoering van Atb-VV bij circa 1000 emplacementseinen) zou meer tijd kosten. Volgens het
ministerie van Verkeer en Waterstaat kon Atb-VV sneller dan ertms worden ingevoerd en was
dit een van de redenen om voor Atb-VV te kiezen. Volgens de oorspronkelijke planning zou de
installatie van Atb-VV eind 2008 worden afgerond. Dat is echter niet gelukt: het aanbrengen van
de apparatuur bij de bewuste 1.000 seinen werd in 2009 voltooid, maar het aanbrengen van Atb-VV
in de bewuste treinen zal naar verwachting pas in de tweede helft van 2010 worden afgerond.
In 2007-2008 bleek uit onderzoek van IVW dat het effect van de getroffen maatregelen
waarschijnlijk minder groot zou zijn dan oorspronkelijk werd geschat. Naar aanleiding daarvan
heeft de stuurgroep sts het maatregelpakket uitgebreid met de volgende acties:
• het aantal seinen met Atb-VV is opgehoogd van 1000 naar 1164;
• nader onderzoek naar recidive seinen;
• nader onderzoek naar sts-passage bij vertrek van de trein;
• nader onderzoek naar sts-passages door rollend materieel (niet op handrem);
• nader onderzoek naar relatief veel sts-passages bij rangerende treinen;
• nader onderzoek naar relatief veel sts-passages bij goederentreinen.
In 2008-2009 is, met het oog op het vervoer van gevaarlijke stoffen, besloten ook ongeveer 100
seinen op de brabantroute van Atb-VV te voorzien (waarmee het totaal aantal seinen met Atb-VV
op ongeveer 1260 kwam).
Maatregelen naar aanleiding van ongeval te barendrecht
Naar aanleiding van het ongeval bij barendrecht heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat
een onderzoek laten uitvoeren door Oranjewoud/sAVe, waarin de volgende onderwerpen centraal
stonden: 116
• Internationale benchmark van maatregelen ter reductie van de sts-problematiek (onderzoek
naar de maatregelen die in vergelijkbare europese lidstaten worden toegepast);
113 raad voor de transportveiligheid, botsing tussen twee reizigerstreinen in Dordrecht op 28 november
1999, mei 2001.
114 Op 21 mei 2004 zijn bij Amsterdam twee reizigerstreinen op elkaar gebotst als gevolg van passage van
een rood sein. bij dit ongeval raakten ruim twintig mensen gewond.
115 bij een sein dat van een instelvoorschrift is voorzien, is er in de bedieningssoftware sprake van een
zodanige koppeling met het voorafgaande sein dat zolang het bewuste sein op rood staat ook het
voorafgaande sein op rood staat. Daardoor kan zich bij het bewuste sein alleen een sts-passage
voordoen als eerst bij het voorafgaande sein ook reeds door rood werd gereden.
116 Oranjewoud/save, Onafhankelijk onderzoek sts-problematiek, 17 mei 2010 (uitgevoerd in opdracht van
het Directoraat-Generaal mobiliteit van het ministerie van Verkeer en Waterstaat).
60