Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

De wet stelt enkele functionele eisen aan het Vms van spoorwegondernemingen. 53 Het Vms moet
onder andere waarborgen dat de spoorwegonderneming:
• ‘bij de normale bedrijfsvoering en bij voorzienbare afwijkingen daarvan geen schade berokkent
en niemand onnodig hindert of in gevaar brengt en zorgt dat het spoorverkeer zo veel mogelijk
zonder verstoringen kan worden afgewikkeld;
• rekening houdt met de specifieke vereisten wanneer de normale bedrijfsvoering raakt aan die
van andere gebruikers van de spoorweg of van de beheerder;
• de aan de bedrijfsvoering verbonden risico’s onderkent en passende maatregelen neemt om
deze afdoende te beheersen en daarbij rekening houdt met de stand der techniek en de binnen
de bedrijfstak aanwezige kennis en richtsnoeren voor een veilige bedrijfsvoering;
• procedures vaststelt en hanteert voor het nemen van corrigerende maatregelen bij afwijkingen
en incidenten, alsmede voor het voortdurend verbeteren van het veiligheidsniveau met het oog
op zich wijzigende omstandigheden en op grond van opgedane ervaringen;
• ervoor zorg draagt dat werknemers met een veiligheidsfunctie met het oog op het behouden
van hun geschiktheid, kennis en bekwaamheid voor de desbetreffende functie de noodzakelijke
oefening hebben en de noodzakelijke nadere of aanvullende scholing, opleiding en studie
volgen.’
De wet stelt verder opleidings- en geschiktheidseisen aan personeel van de spoorwegonderneming
met een veiligheidsfunctie 54 en aan het materieel waarmee de spoorweg wordt bereden. 55
Zoals hierboven is vermeld, schrijven de spoorwegwet en de beheerconcessie voor dat de
infrastructuurbeheerder en de vervoerders de veiligheidsrisico’s ‘met passende maatregelen
afdoende’ moeten beheersen. In de tweede en Derde Kadernota railveiligheid 56 , waarin het
overheidsbeleid ten aanzien van de spoorwegveiligheid vastligt, is – in aansluiting op de spoorwegwet
en de beheerconcessie - uitgewerkt wat hiermee wordt bedoeld. In die Kadernota’s is aangegeven
dat het ALArp 57 -principe de maatstaf is voor afdoende beheersing van de veiligheidsrisico’s. Dat
principe houdt in dat de verantwoordelijke partijen ervoor moeten zorgen dat de beschikbare
maatregelen worden genomen tenzij aan een maatregel aantoonbaar onredelijke kosten en/of
andere consequenties zijn verbonden.
3.1.3 Van de Spoorwegwet afgeleide besluiten en regelingen
ter uitvoering van de spoorwegwet zijn diverse besluiten en regelingen vastgesteld. De voor
dit onderzoek relevante besluiten en regelingen worden hieronder kort beschreven. De in deze
paragraaf beschreven besluiten en regelingen zijn allen op 1 januari 2005 in werking getreden.
Besluit spoorweginfrastructuur en Regeling hoofdspoorweginfrastructuur
Het Besluit bevat met name bepalingen met betrekking tot keuring, certificering, onderhoud
en herstel van de hoofdspoorweginfrastructuur en de bescherming van de hoofdspoorweg
en zijn omgeving. De regeling beschrijft onder meer aan welke technische basiseisen de
hoofdspoorweginfrastructuur en spoorvoertuigen moeten voldoen.
In de regeling ligt onder meer vast dat het beveiligingssysteem van de hoofdspoorweginfrastructuur 58
moet waarborgen dat de rijwegen van de treinen gescheiden zijn. 59 De regeling bepaalt ook dat
de veilige berijdbaarheid van de rijwegen door middel van seinen of cabinesignalering aan de
treinbestuurders kenbaar wordt gemaakt. 60 Verder schrijft de regeling voor dat het betreffende
deel van de hoofdspoorweginfrastructuur moet zijn voorzien van een treinbeïnvloedingssysteem
53 Art. 33 lid 2 spoorwegwet.
54 Art. 49 en 50 spoorwegwet.
55 Art. 36 spoorwegwet.
56 ministerie van Verkeer en Waterstaat, Veiligheid op de rails. tweede kadernota railveiligheid, november
2004 (tweede Kamer, vergaderjaar 2004-2005, 29 893.nrs. 1 en 2); ministerie van Verkeer en
Waterstaat, Veilig vervoeren, veilig werken, veilig leven met spoor. Derde kadernota railveiligheid, juni
2010 (tweede Kamer, vergaderjaar 2009-2010, 29 893, nr. 106).
57 As low as reasonably practicable.
58 Art. 7 lid van de spoorwegwet schrijft voor dat hoofdspoorwegen waar sneller dan 40 km/uur gereden
mag worden, voorzien moeten zijn van een beveiligingssysteem.
59 Art. 13 lid 1 regeling hoofdspoorweginfrastructuur.
60 Art. 13 lid 2 regeling hoofdspoorweginfrastructuur.
37