Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

vanwege het geringe(re) remvermogen, ook bij een snelheid van ongeveer 40 km/uur of minder
voorkomen dat een trein niet tijdig tot stilstand komt. Het ontwerp van Atb-VV is, vanwege de
relatief kleine afstand tussen het sein en het Atb-VV baken (120 meter), onvoldoende toegesneden
op lange goederentreinen. 100
5.3.3 De kwiteerfunctie
doel. tot medio jaren negentig bestond er een zogeheten kwiteerfunctie. Deze kwiteerfunctie was
erop gericht de alertheid van een machinist bij het naderen van een rood sein te toetsen en in te
grijpen als de machinist niet alert reageert. Zoals hiervoor omschreven, kan Atb-eG bij snelheden
onder de 40 km/uur niet ingrijpen bij het passeren van een stoptonend sein. bij een snelheid onder
de 40 km/uur is het daarom extra belangrijk dat de machinist de trein tijdig tot stilstand brengt.
Het oorspronkelijke ontwerp van Atb-eG voorzag daarom in een ondersteuning voor de machinist.
Deze moet immers, na het afremmen naar 40 km/uur, nog doorremmen om te stoppen voor het
rode sein. Om te controleren of de machinist zich daarvan bewust is, moest de machinist eens per
20 seconden een knop indrukken. Deed hij dat niet, dan volgde een waarschuwingszoemer en bij
uitblijvende reactie een automatische remingreep.
barendrecht. Hoewel niet gegarandeerd is dat een werkende kwiteerfunctie, of een soortgelijk
systeem, de botsing bij barendrecht had kunnen voorkomen, had het wel de kans op een veilige
afloop kunnen vergroten. De kwiteerfunctie zou dan immers tussen het passeren van het gele sein
en het einde van de doorschietlengte gedurende 85 seconden actief zijn geweest en dus minimaal
vier maal om een reactie van de machinist hebben gevraagd. Aangezien de machinist in geval van
barendrecht op verschillende signalen niet heeft gereageerd (stoptonend sein, openrijden wissel),
is het waarschijnlijk dat de kwiteerfunctie in dit geval de trein nog voor de botsing had stilgezet.
nederland. De kwiteerfunctie is in Nederland medio jaren negentig afgeschaft na invoering van
een nieuw type dodemansinstallatie. De argumentatie om de kwiteerfunctie te verwijderen was
dat dit nieuwe type dodemansinstallatie een vergelijkbare bedienhandeling van de machinist
verlangde als de kwiteerfunctie. bovendien leerde de ervaring dat machinisten na verloop van tijd
de kwiteerknop als automatisme bedienden, waardoor dit systeem steeds minder effectief was. De
kwiteerfunctie (en daarmee de beoogde extra attentie op het rode sein) is daarop verwijderd.
De Onderzoeksraad is van mening dat een beveiligingssysteem als de kwiteerfunctie pas mag
worden afgeschaft wanneer volwaardige vervanging geïmplementeerd is. Vóór het afschaffen van de
kwiteerfunctie had gezocht moeten worden naar een alternatief dat op een betrouwbare en binnen
het werkproces van een machinist passende wijze attendeert op de nadering van een rood sein.
100 Lange goederentreinen hebben, ter voorkoming van instabiliteitsproblemen, een langere remweg.
53