Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

• Onderzoek naar het aantal en de selectie van de seinen die van Atb-VV moeten worden
voorzien om de reductiedoelstellingen te halen; en
• Onderzoek naar maatregelen met betrekking tot alertheid van machinisten in 40 km/uur
gebieden (als alternatief voor de afgeschafte kwiteerfunctie).
Uit het bovengenoemde onderzoek zijn met name de resultaten met betrekking tot Atb-VV en de
alternatieven voor de kwiteerfunctie relevant voor het onderzoek van de raad. Deze resultaten
worden hieronder samengevat:
• aanbrengen van aTb-vv bij seinen: met het aanbrengen van Atb-VV bij de eerder
geselecteerde meest risicovolle seinen zal naar verwachting de beoogde reductie van het
aantal sts-passages en het sts-risico niet worden gerealiseerd. Geschat is dat Atb-VV bij
circa 640 extra seinen zou moeten worden aangebracht om de beoogde reductie van het aantal
sts-passages te bereiken. Verder is aangegeven dat er voor het bereiken van de beoogde
risicoreductie circa 1040 extra seinen (ten opzichte van de reeds geselecteerde 1260) van
Atb-VV moeten worden voorzien. Voor de selectie van deze extra seinen is het advies om in
ieder geval die seinen te kiezen die gelegen zijn op het basisnet gevaarlijke stoffen, dat wil
zeggen de belangrijkste routes voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. 117 Hiervoor is gekozen
omdat bij de eerdere selectie van de seinen die met Atb-VV zouden worden uitgerust de risico’s
van het vervoer van gevaarlijke stoffen voor de omgeving (externe veiligheid) slechts ten dele
waren meegenomen. Verder is het advies eerst de ontwikkeling van de sts-problematiek in
2010 af te wachten en vervolgens op grond daarvan te bepalen hoeveel en welke seinen er
extra van Atb-VV voorzien moeten worden om de reductiedoelstellingen te kunnen realiseren.
• alternatieven voor kwiteerfunctie: Van een eventuele herinvoering van de oorspronkelijke
kwiteerfunctie wordt weinig effect verwacht. Wel wordt een wezenlijk effect verwacht van
het invoeren van enerzijds een bijzonder attentiesignaal in 40 km/uur gebieden (lees: bij
het rijden op emplacementen) en anderzijds situatiespecifieke alertering (zoals een specifiek
waarschuwingssignaal bij nadering van een rood sein).
De minister van Verkeer en Waterstaat heeft aangegeven dat hij naar aanleiding van het onderzoek
de volgende maatregelen zal nemen: 118
• In het kader van het ‘basisnet vervoer gevaarlijke stoffen’ 350 extra seinen voorzien van
Atb-VV;
• In 2011 de effectiviteit van Atb-VV evalueren en op grond daarvan besluiten hoeveel en welke
extra seinen verder nog met Atb-VV uitgerust worden;
• De spoorpartijen vragen onderzoek te doen naar: (a) de mogelijkheid om bij nieuwe seinen
grotere doorschietlengtes toe te passen; en (b) de mogelijkheid om de effectiviteit van Atb-VV
te verhogen door aanpassing van het zogenaamde remcriterium; 119
• De spoorpartijen vragen de minister te informeren omtrent de invoeringsmogelijkheden van
alternatieven voor de kwiteerfunctie.
analyse onderbouwing maatregelenpakket
Zoals hiervoor is aangegeven, komt het huidige sts-beleid erop neer dat de spoorbedrijven sinds
2004 onder regie van de stuurgroep sts bezig zijn met het uitvoeren van het sts-reductieplan.
Hierbij plaatst de raad de volgende kanttekeningen:
a. Het oorspronkelijke reductieplan beperkte zich tot de vier maatregelen die de toenmalige
sts-werkgroep desgevraagd aan de minister van Verkeer en Waterstaat heeft voorgesteld als
meest geschikte manier om de sts-problematiek op relatief korte termijn (vijf jaar) te bestrijden.
Het reductieplan is niet, zoals verwacht zou mogen worden, de uitkomst van grondige analyse
117 De basisnet-werkgroep spoor had de uitbreiding van deze circa 350 seinen met Atb-VV in 2008 reeds
bedacht.
118 brief d.d. 28 juni 2010 van de minister van Verkeer en Waterstaat aan de tweede Kamer (kenmerk
VenW/DGmo-2010/5266 en kamerstuk 29283, nr. 103).
119 Het Atb-VV ontwerp gaat ervan uit dat de snelheid van een trein bij nadering van een rood sein niet (al
te veel) boven de 40 km/uur ligt; bij hogere snelheden is niet gegarandeerd dat Atb-VV de trein vóór
het rode sein tot stilstand brengt. met ‘aanpassing van het remcriterium’ wordt bedoeld, dat ook een
automatische remingreep plaatsvindt als de machinist na passage van het gele voorsein volstaat met
‘licht remmen’. Door deze aanpassing wordt de kans groter dat de snelheid bij nadering van het rode
sein inderdaad niet (al te veel) boven de 40 km/uur ligt zodat het Atb-VV systeem de trein vóór het rode
sein tot stilstand kan brengen.
61