Rapport treinongeluk Barendrecht.pdf - Onderzoeksraad voor ...

nederland. Op het Nederlandse spoorwegnet komt het op veel plaatsen voor dat, net als bij
barendrecht, het voorbij rijden van een rood sein niet onmiddellijk leidt tot het automatisch terug
op rood zetten van de seinen voor andere naderende treinen. Het spoor is zo aangelegd dat een
tegensein pas rood wordt, wanneer een trein daadwerkelijk in de rijweg van een andere trein komt.
5.4.2 Herroepen sein
doel. Als een trein een rood sein passeert, kan de treindienstleider proberen een botsing te
voorkomen of de gevolgen daarvan te beperken door de rijweg van een andere trein die het
gevaarpunt nadert in te trekken, waardoor de betreffende seinen rood worden en doorrijden niet
is toegestaan.
barendrecht. Op het beeldscherm van de treindienstleider was zichtbaar dat de gemengde
goederentrein voorbij het rode sein reed. Als de treindienstleider dat had gezien, had hij het
sein voor de andere goederentrein kunnen herroepen of een alarmoproep kunnen plaatsen (zie
paragraaf 5.4.3). Dat was bij barendrecht niet mogelijk omdat hij op het moment van de botsing
niet op zijn werkplek aanwezig was.
nederland. Het continu bewaken van alle treinbewegingen wordt door prorail en Keyrail niet
tot de taak van de treindienstleider gerekend. In veel gevallen is het bediengebied van een
treindienstleider zo omvangrijk dat de treinenloop te complex is om door één persoon volledig te
worden bewaakt. Zijn taak bestaat daarom uit het instellen van rijwegen en niet uit het tevens
bewaken daarvan. Het werkproces is daar ook niet op ingericht.
Om te realiseren dat een treindienstleider direct ingrijpt bij dreigend gevaar na passage van een
rood sein heeft de treindienstleider een technisch hulpmiddel nodig. een dergelijke technische
ondersteuning bestond in het verleden. Deze functionaliteit, genaamd ‘trein door rood’, bestond
in twee varianten. bij de eerste variant vielen na een melding ‘trein door rood’ automatisch alle
omliggende seinen op rood. bij de tweede variant kreeg de treindienstleider een melding waarop
verplicht actie ondernomen moest worden. De functionaliteit is, in afwachting van een betere
versie, rond 2000 uitgezet omdat deze vaak ten onrechte een ongewenste melding of ingreep
veroorzaakte. De raad voor de transportveiligheid heeft naar aanleiding van een botsing in
Dordrecht 102 in 2001 aanbevolen een dergelijke functie opnieuw te introduceren. Deze functionaliteit
is er tot op heden niet gekomen.
5.4.3 Alarmoproep
doel. Zowel treindienstleiders als machinisten kunnen een alarmoproep plaatsen om alle treinen in
een bepaald gebied te waarschuwen voor naderend gevaar. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van het
mobiele telefonienetwerk Gsm-r.
barendrecht. De treindienstleider ‘IJsselmonde’ heeft na de rood seinpassage in barendrecht
geen alarmoproep geplaatst, omdat hij zich op dat moment niet op zijn werkplek bevond. Als
hij wel een alarmoproep had gedaan, dan zouden alle machinisten in dat gebied per direct hun
snelheid moeten verminderen en ‘op zicht’ moeten gaan rijden. toen de treindienstleider even later
wel een alarmoproep wilde plaatsen, kwam de verbinding in eerste instantie niet tot stand. Het is
niet bekend waarom dit niet lukte. bij een tweede poging kwam de verbinding wel tot stand.
De machinist van de internationale reizigerstrein deed eveneens een alarmoproep die aanvankelijk
niet tot stand kwam. In tweede instantie kwam de verbinding tot stand, maar werd de oproep
aangenomen door een andere treindienstleider in rotterdam, die dacht dat de trein nog in zijn
gebied reed. treindienstleiders onderling kunnen niet meekijken in elkaars bediengebieden. De
treindienstleider ‘rotterdam-Oost’ kon daardoor niet zien wat er op de naastliggende sporen van
de treindienstleider ‘IJsselmonde’ aan de hand was.
102 raad voor de transportveiligheid, botsing tussen twee reizigerstreinen in Dordrecht op 28 november
1999, gepubliceerd in mei 2001.
55