Duidelijke taal - Sardes

14
1 . 2 D e b a s i s s c h o o l
Duidelijke taal
Uit het bovenstaande blijkt dat de inzet van stimuleringsprogramma’s alleen
niet voldoende is. Succes is vooral het resultaat van de deskundigheid van
leidsters en leerkrachten om bij kinderen ‘het onderste uit de kan te halen’.
Het is raadzaam om dat bij het lezen van de portretten in deze brochure in
gedachten te houden. Een programma biedt een kader, methodische
uitgangspunten en materialen, maar het is uiteindelijk de leidster of de
leerkracht die door interactie met het kind resultaten moet zien te behalen.
De taalontwikkeling van kinderen krijgt de beste kansen als de lijn uit de
voor- en vroegschoolse periode in de basisschool wordt doorgezet. Dat betekent
dat dezelfde accenten in de taalstimulering steeds weer terug moeten
komen: woordenschatstimulering en begrijpend lezen (de voortzetting van
het begrijpend luisteren).
Mutluluk
Woordenschatstimulering is vooral belangrijk voor allochtone kinderen, die
gemiddeld over een veel kleinere Nederlandstalige woordenschat beschikken
dan autochtone Nederlandse kinderen. Om dit effectief aan te pakken, is een
goede samenwerking tussen de Nederlandse leerkracht en de OALT-leerkracht
essentieel. Het volgende voorbeeld (uit Cohen de Lara e.a., 1999)
maakt dit duidelijk. Als Marokkaanse leerlingen het Tarifit-woord koezina
(keuken) al hebben geleerd en dus al weten wat een keuken is, hoeft de
Nederlandse leerkracht niet lang stil te staan bij het begrip keuken. De
Marokkaanse leerlingen hoeven dan alleen nog te leren dat je zoiets in het
Nederlands keukennoemt. Maar dan moeten de leerkrachten natuurlijk wel
van elkaar weten dat dit begrip in de lessen aan de orde komt.
Het leren van het Nederlands wordt door de afstemming met OALT niet
alleen efficiënter, het wint ook aan kwaliteit. Turkse leerlingen kunnen
bijvoorbeeld leren dat het Nederlandse woord gelukmeerdere betekenissen
heeft, als ze van de Turkse leerkracht horen dat het Turks voor deze betekenissen
verschillende woorden heeft: mutluluk(een aangename situatie, bijvoorbeeld
huiselijk geluk) en sans(succes, bijvoorbeeld: geluk in de loterij).
In het portret van de Jules Verneschool wordt beschreven hoe deze zogenoemde
‘ondersteunende functie’ van OALT in de praktijk vorm kan krijgen.
Woordenschatstimulering in het kader van taalondersteuning kan een nuttig
onderdeel zijn van een longitudinale lijn voor woordenschatonderwijs.