Duidelijke taal - Sardes

19
Duidelijke taal
ouders is een aanwijsbare factor in het schoolsucces van kinderen.
Met betrekking tot de taalontwikkeling van kinderen is er voor ouders in de
voorschoolse periode en in het basisonderwijs een sterkere rol weggelegd dan
in het voortgezet onderwijs. In de voorschoolse periode valt de meeste winst
te boeken. Er zijn voor deze periode diverse landelijke programma’s voor kinderen
die risico lopen een taalachterstand op te lopen. Bij sommige daarvan
zijn de ouders (met name de moeders) betrokken als actieve uitvoerders.
Voorbeelden van deze zogenoemde gezinsgerichte programma’s zijn de Stapprojecten,
waarmee met name op de kortere termijn positieve resultaten
worden geboekt, ondanks diverse belemmerende factoren bij de uitvoering
(Leseman, 2000). Om de positieve effecten ook op de langere termijn vast te
houden lijkt extra aandacht voor de kinderen op de basisschool noodzakelijk.
Voorbeeldgedrag
Op de basisschool wordt de taalontwikkeling van de kinderen de formele
verantwoordelijkheid van de school. De school kan de ouders daar op
verschillende manieren bij betrekken, met name in de vorm van voorlichting
via informatiebijeenkomsten, nieuwsbrieven of de schoolgids. De school kan
ouders bijvoorbeeld wijzen op het belang van voorlezen voor de taalontwikkeling
van het kind. Dat is vooral zinvol als ouders daarbij ook tips krijgen
over de wijze waarop zij interactief kunnen vo o r l ezen (zie het eerder genoemde
voorbeeld van ‘child involved analytic talk’). Ook kan de school ouders
wijzen op het belang van voorbeeldgedrag (zelf lezen en daarover praten met
huisgenoten) en op de talloze mogelijkheden die allerlei dagelijkse situaties
bieden om spelenderwijs met kinderen over taal te praten. Uit de schoolportretten
blijkt dat veel scholen hun taalonderwijs, of zelfs het hele onderwijs,
thematisch inrichten. Wat is eenvoudiger dan de ouders van te voren te laten
weten dat in de komende weken ‘het menselijk lichaam’ in de lessen centraal
zal staan en ouders tegelijkertijd te vragen daar thuis eens op in te gaan in
situaties die zich daar goed voor lenen (bijvoorbeeld in bad, of bij het aan-
en uitkleden)?
Blijven stimuleren
In het voortgezet onderwijs zijn de mogelijkheden om ouders bij de taalontwikkeling
van kinderen te betrekken beperkter. De sturende rol van de
ouders neemt in deze periode sowieso af, ten gunste van de ontwikkeling
van de eigen identiteit en de autonomie van het kind (Van den Boom,
1999). Ouders zijn in deze periode dan ook minder direct betrokken, en
worden bijvoorbeeld op school uitgenodigd als toeschouwer bij een poëzie-