Duidelijke taal - Sardes

44
Duidelijke taal
voor te lezen uit boeken, klassikaal teksten te behandelen, afbeeldingen te
laten zien en de kernwoorden op te prikken aan de muur. De kinderen lezen
in deze periode ook zelf veel over het thema, in verhalende en informatieve
boeken. Na deze algemene kennismaking kiezen de kinderen zelf een onderwerp
binnen het thema om verder te onderzoeken. De leerkracht deelt de
k i n d e ren daarna in in kleine groepjes. Binnen hun groepje kiezen de kindere n
een voorzitter, een schrijver en materiaalverzorger en een waarnemer (deze
rollen kunnen in volgende lessen weer opnieuw verdeeld worden.) De leerlingen
bedenken nu een aantal vragen bij hun onderwerp. Met behulp van
de leerkracht wordt een aantal vragen uitgekozen. Daarna verdelen de leerlingen
de vragen en gaan zij op zoek naar het antwoord met behulp van de
bronnen binnen en buiten de school, zoals boeken, informatiemappen, het
internet (in ieder lokaal staat een aantal computers met internetaansluiting),
de wijkbibliotheek, een bekende die veel van het thema weet, enzovoort. De
antwoorden worden uiteindelijk verzameld en gepresenteerd in de vorm van
een individueel werkstuk en/of een presentatie door het groepje. Op deze
w i j ze worden in de loop van het schooljaar in iedere klas drie thema’s behandeld;
een thema kan twee tot zes weken in beslag nemen.
We rken in onderzo e k s g roepen is een onderdeel van het programma In t e ra ctief
lezen en schrijve n, dat ontwikkeld is in een samenwe rk i n g s ve r b a n dvan
het Expertisecentrum Nederlands, het Haags Centrum voor Onderwijsbegeleiding
(HCO) en Stichting Lezen. Het doel van het werken in onderzoeksgroepen
is het begrijpend en studerend lezen te verbeteren, door kinderen
veel teksten over een inhoudelijk interessant onderwerp te laten
l ezen en door ze actief met deze teksten te laten we rken. De aanpak is gebas
e e rd op de principes van Concept Oriented Reading In s t ruction (Gu t h r i e ,
1996) en van samenwerkend leren en interactief taalonderwijs. Centraal in
deze aanpak is werken rond ‘ankerthema’s’, die een betekenisvolle context
bieden voor het leren. Dit versterkt de motivatie en maakt het gemakkelijker
voor kinderen om netwerken van samenhangende concepten op te
bouwen. Door samen te werken in groepjes worden de kinderen bovendien
voortdurend geprikkeld om (inter)actief met taal bezig te zijn, bijvoorbeeld
door te overleggen over de inhoud van teksten en de betekenis
van woorden. Op deze wijze wordt op verschillende fronten tegelijk winst
geboekt, want de kinderen ontwikkelen niet alleen hun lees- en spreekvaardigheid,
maar breiden tegelijkertijd hun woordenschat en hun kennis
van de wereld uit. De materialen van In t e ractief lezen en schrijve nw o rden gep
u b l i c e e rd door het Ex p e rt i s e c e n t rum Nederlands, dat verbonden is aan de
Katholieke Un i versiteit Ni j m e g e n .