Duidelijke taal - Sardes

56
Duidelijke taal
2 . 9 W e r k e n a a n o n d e r w i j s k a n s e n
Een modern gebouw naast het spoor in de Utrechtse wijk Overvecht biedt
onderdak aan het Vader Rijn College, een openbare school voor vmbo met
ruim 700 leerlingen. Ongeveer een kwart van de leerlingen is van Marokkaanse
origine, een kwart autochtoon Nederlands, een kwart Turks en de rest
is uit vele andere etnische groepen afkomstig. Ook veel docenten komen uit
etnische minderheidsgroepen, een resultaat van gericht personeelsbeleid. ‘We
zijn een multi-etnische school en daar zijn we trots op’, dat is wat de school
wil uitstralen. Ook het aanbieden van Turks en Arabisch als examenvak
hoort daarbij.
De leerlingen kunnen kiezen uit de sectoren techniek (metaal, bouw, vo e rt u i g e n
en elektro) en economie (handel, administratie en verkoop). Er is leerwegondersteunend
onderwijs voor leerlingen die dat nodig hebben. In een aparte
taalklas kunnen kinderen tijdens het eerste leerjaar hun taalvaardigheid in het
Nederlands versterken zodat ze in de loop van het schooljaar verder kunnen
op het niveau dat past bij hun cognitieve capaciteiten en niet bij hun door
omstandigheden achtergebleven taalvaardigheid.
Het project Taalgericht Vakonderwijs
Alle docenten lopen aan tegen de barrière tussen de vaktaal in hun lesboek en
het beperkte Nederlands van hun leerlingen. In de lessen Nederlands krijgen
schoolse taalvaardigheden als tekstbegrip en woordenschat daarom extra aandacht.
Als onderdeel van het taalbeleid is de school bovendien betrokken bij
het project Taalgericht Vakonderwijs, een samenwerking tussen het Centrum
voor Onderwijsontwikkeling (CENTO) van de Hogeschool van Utrecht, het
Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (APS), het Projectbureau Rotterdam
en het Instituut voor Leerplanontwikkeling (SLO). In dit project zoeken
docenten en begeleiders samen naar een didactiek waarin vakdoelen en taalvaardigheidsdoelen
tegelijk gerealiseerd kunnen worden. Het project is
gebaseerd op de theoretische inzichten in (tweede-) taalverwerving van de
‘content-based appro a c h .’ Kinderen worden hierin aangezet tot actieve inb
re n g in de les op basis van hun eigen voorkennis, en tot praten en schrijven
over de leerstof, ondanks hun beperkte taalvaardigheid. Dit is een fundamentele
breuk met de trend om de lessen voor meertalige klassen juist te versimpelen,
met minder tekst en minder nadruk op taalproductie. Je kunt lezen
over ‘fasen van stoffen’ bij natuurkunde en luisteren naar uitleg, maar diezelfde
inzichten en vaktaal kun je beter verwerven wanneer je zelf proefjes uitvoert,
daarover samen nadenkt en praat en verslagjes schrijft om vervolgens