TOERUSTEN = UITRUSTEN - Onderwijsraad

1 Inleiding
Werkdruk in het onderwijs is al jaren een punt van zorg. Te hoge werkdruk kan leiden
tot 'burnout', ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Ook kan het onderwijskundige
vernieuwingen of de introductie van modern personeelsbeleid belemmeren. In dit
advies worden oorzaken van werkdruk in kaart gebracht en komen mogelijke oplossingen
aan bod. In dit eerste hoofdstuk worden de context, de adviesaanvraag, de aanpak
en de opbouw van het advies aangegeven. Tevens wordt ingegaan op enkele
verwante adviezen en verkenningen van de raad.
1.1 Werkdruk in het onderwijs
Twee soorten werkdruk
Over werkdruk in het onderwijs wordt al een aantal jaren veel gesproken en geschreven.
Duidelijk is inmiddels dat het bij werkdruk kan gaan om te veel werk en overwerk, maar
ook om het gevoel van werknemers dat de werkdruk hoog is. Het eerste heet werklast,
werkdrukte of ook wel objectieve werkdruk. Het tweede heet de ervaren werkdruk of
subjectieve werkdruk.
Uit onderzoek naar taakbesteding en taakbelasting van leraren blijkt dat leraren
gemiddeld over een jaar nauwelijks meer uren werken dan op basis van hun
aanstellingsomvang van hen kan worden verwacht. De werkdrukte is daarom op het
eerste oog niet buitensporig. Wel maken leraren met een deeltijdaanstelling gemiddeld
meer overuren per jaar dan voltijders. Ook speelt een rol dat het werk zich vanwege de
schoolvakanties concentreert in een aantal maanden. Verder geeft de door leraren
ervaren werkdruk duidelijk een hoge belasting aan.
Schoolleiders hebben te maken met werkdrukte (overwerk) én met een als hoog ervaren
werkdruk. Onderwijsondersteunend personeel heeft eerder met onderbenutting dan met
overbelasting te maken.
Toerusten = uitrusten
15