TOERUSTEN = UITRUSTEN - Onderwijsraad

het beleidsvoerend vermogen van de onderwijsinstelling. Zoals aangegeven in
het advies Wat scholen vermogen (Onderwijsraad, 2002) is responsiviteit één
van de kenmerken van een goed ontwikkeld beleidsvoerend vermogen. Deze
gevoeligheid voor externe impulsen betekent niet dat die impulsen zonder meer
worden overgenomen, maar dat men ze inbedt in het eigen beleid van de instelling.
2.3 Werkdruk van schoolleiders
Binnen de categorie 'schoolleiders' is als gevolg van schaalvergroting in het onderwijs
een toenemend aantal niveaus te onderscheiden. In het primair onderwijs is het bovenschools
management als laag tussen bestuur en schoolleider ingevoegd; verder heeft
naast de directeur ook de adjunct managementtaken. In het voortgezet onderwijs kennen
we bovenschoolse of kerndirecties, directeuren en adjuncten, en sector- en locatieleiders.
In de bve-sector zijn er bij sectorgewijze structuren een college van bestuur of centrale
directie, sectordirecteuren, opleidings- of afdelingsdirecteuren, en coördinatoren (leraren
met coördinerende taken). Bij een unitstructuur zijn er een college van bestuur of centrale
directie, unitleiders en teamleiders/coördinatoren.
Het volgende is vooral gebaseerd op de in opdracht van OCenW uitgevoerde werkdrukonderzoeken.
Net als bij leraren kan bij schoolleiders onderscheid worden gemaakt tussen
kenmerken van het werk (algemene taakaspecten, specifieke taakaspecten en kenmerken
van de werksituatie), kenmerken van de werkende, en externe factoren. De precieze
invulling van die categorieën verschilt tussen leraren en schoolleiders echter op een
aantal punten. Bij taakaspecten als kenmerken van het werk van schoolleiders kan op
basis van de werkdrukonderzoeken onderscheid gemaakt worden tussen algemene taakaspecten
(de taakomvang, de wijze van taakbesteding, de verhouding tussen officiële en
feitelijk uitgevoerde taken, de wijze van taakuitoefening, het functieniveau en taakverandering)
en specifieke taakaspecten (met name regelmogelijkheden in het werk). Bij kenmerken
van de werksituatie van schoolleiders gaat het om veranderingen in de organisatie,
(management)taakbeleid, functiedifferentiatie in de schoolleiding en deskundigheidsbevordering.
2.3.1 ALGEMENE TAAKASPECTEN
1 Taakomvang
De formele taakomvang en de werkdrukte van schoolleiders zijn vrijwel gelijk
voor alle categorieën. Schoolleiders werken namelijk in alle sectoren nagenoeg
allemaal met een volledige aanstelling en hun werkdrukte is over het algemeen
groot: de meeste schoolleiders besteden veel meer tijd aan hun werk dan in de
normjaartaak is aangegeven. Voor de hoogste managementniveaus is deze
situatie het meest uitgesproken. Ruim een kwart werkt meer dan 16 uur per
week over. Gemiddeld komen schoolleiders qua feitelijke werktijd ongeveer 10
uur hoger uit dan de formeel voorziene 38 à 39 uur per week (bve en vo iets
meer dan po); een overschrijding van de officiële aanstellingsomvang met ongeveer
een kwart. Desalniettemin kan een groot deel van de managers ook met dit
overwerk een deel van de taken niet naar eigen tevredenheid volbrengen. Het
feitelijk takenpakket van schoolleiders lijkt daarmee te omvangrijk voor de
officiële werktijd.
Toerusten = uitrusten
33