TOERUSTEN = UITRUSTEN - Onderwijsraad

Tabel 4:
Percentage werknemers in de onderwijssector, gezondheidszorg, overige
sectoren en de hoger opgeleiden dat te weinig tijd heeft om werkzaamheden
te verrichten en problemen heeft met werkdruk
Onderwijs Gezondheidszorg Overige Hoger
sectoren
opgeleiden
Te weinig tijd 40% 32% 25% 36%
Problemen 36% 30% 26% 33%
door werkdruk
Bron: http://www.cbs.statline.nl, geraadpleegd op 27 mei 2002.
Ten slotte vallen de werknemers in de onderwijssector op bij het kenmerk 'lage waardering
beloning'. Circa 45% van de werknemers in de onderwijssector valt binnen deze
groep, tegenover 30% van alle werknemers en 47% van de werknemers in de gezondheidszorg.
11
Uit ander onderzoek blijkt dat de ervaren werkdruk van leraren in het basis- en voortgezet
onderwijs gemiddeld iets hoger ligt in vergelijking met werknemers in andere
bedrijfstakken. Van de leraren in het basisonderwijs geeft 40% aan een hoge werkdruk te
ervaren, in het voortgezet onderwijs is dit 44%. Van werknemers in andere bedrijfstakken
geeft gemiddeld 36% aan onder hoge tijdsdruk te werken. Ruim 50% van de leraren geeft
aan het werktempo zelf te kunnen regelen. Dit is minder dan in andere overheidssectoren.
Met name leraren in het basis- en voortgezet onderwijs hebben minder regelmogelijkheden.
Van hen is 47% respectievelijk 45% in staat het werktempo zelf te bepalen.
Gemiddeld zegt 68% van alle leraren in het onderwijs zelf te kunnen beslissen over de
wijze van uitvoering. Bij andere overheidssectoren kan bijna driekwart van de werknemers
bepalen hoe het werk wordt gedaan (Mares & Frenken, 2002).
Werknemers in het onderwijs versus referentiegroep
Uit een meta-analyse van gegevens van circa 70.000 werknemers die in de periode 1995-
1999 een Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid (VBBA) hebben ingevuld valt
over werknemers in het onderwijs het volgende op. Werknemers in het onderwijs melden
vergeleken met werknemers in de andere bedrijfstakken aanzienlijk meer problemen met
emotionele belasting. Ook hebben werknemers in de onderwijssector de meeste problemen
op het gebied van werktempo en werkhoeveelheid en scoren zij hoog op de items
'herstelbehoefte' en 'piekeren'. Hier staat tegenover dat werkenden in het onderwijs hun
werk als afwisselend beoordelen. Naast werknemers in het onderwijs, scoren werknemers
in de gezondheidszorg als tweede hoog op het aspect van 'emotionele belasting'.
Voor de gezondheidszorg geldt dat het werk niet alleen als emotioneel belastend wordt
ervaren, maar ook als lichamelijk inspannend (Van Veldhoven c.s., 1999).
11 In deze samengestelde schaal zijn de kenmerken 'goede promotiemogelijkheden' en 'goede beloning' verwerkt tot een maat voor
materiële en immateriële beloning. Daartoe is op beide kenmerken een ééndimensionale HOMALS schaalanalyse toegepast.
De met HOMALS verkregen categorie-kwantificeringen zijn opgeteld en vervolgens zijn van deze index-waarden 33%-groepen
ofwel tertielgroepen berekend. De laagste tertielgroep is hier weergegeven en aangeduid als personen met een lage waardering
voor de beloning.
50 Onderwijsraad, augustus 2002