TOERUSTEN = UITRUSTEN - Onderwijsraad

De raad heeft in paragraaf 5.3 bepleit de onderwijsontwikkeling weer meer binnen de
muren van de school te laten plaatsvinden. De overheid past op dat punt een terughoudender
rol: aantrekkelijke vernieuwingen komen vanuit de school en vanuit de maatschappij
als geheel. Het regeerakkoord onderschrijft dit perspectief: "Binnen de specifieke
eigen situatie van een school weten leraren, ouders en leerlingen samen doorgaans het
beste hoe de school en de opleiding moeten worden ingericht om goed te functioneren.
Zij moeten daar de ruimte en het vertrouwen voor krijgen." 17 Voorts stelt het regeerakkoord:
"Zonder een nieuwe verandering van het onderwijsstelsel in gang te zetten,
wordt binnen de bestaande structuren zoveel mogelijk ruimte geschapen voor eigen
keuzen ten aanzien van de onderwijskundige aanpak en gewenste klassenomvang.
Daarbij wordt meer ruimte gegeven voor een eigen invulling van het Studiehuis, van de
inrichting van de basisvorming en van de klassenverkleining." Dit stemt de raad tot tevredenheid
en hij spreekt dan ook de hoop uit, dat dit streven hoog op de agenda blijft
staan en met name ook in de praktijk zal worden doorgezet.
5.5.3 VOORTZETTING ONDERWIJSARBEIDSMARKTBELEID
De ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt hebben thans de volle aandacht. Met het
oog op de grote tekorten aan leraren en de naderende vergrijzing in het onderwijs is
ingrijpen noodzakelijk, mede omdat tekorten aan leerkrachten de werkdruk doen toenemen.
De minister heeft de Tweede Kamer onlangs van zijn activiteiten op dat vlak verslag
gedaan (Voortgang maatwerk, 2002). Genoemd worden onder andere:
■
maatregelen gericht op onder meer herintreders, werkloze leraren en WAO-ers
die via verschillende programma's worden gestimuleerd om terug te keren naar
het onderwijs;
■
maatregelen om structureel tot een open onderwijsarbeidsmarkt te komen; en
■
maatregelen gericht op de CAO en een verhoogd schoolbudget.
De raad is van mening dat de overheid op het punt van het onderwijsarbeidsmarktbeleid
een belangrijke rol speelt en dat deze hoge prioriteit moet blijven hebben. Het lerarentekort
is nijpend en doet voor de toekomst sombere verwachtingen rijzen. De overheid
spant zich in om meer leraren te doen instromen in het vak. De bijdrage daarvan aan de
aanpak van het werkdrukprobleem is echter beperkt zolang onderwijsorganisaties onaantrekkelijke
werkgevers zijn. Hierom benadrukt de raad in dit advies de rol van de onderwijsinstellingen
ook zo sterk. Door integrale personeels- en teamontwikkeling, onderwijsvernieuwing
en organisatieontwikkeling binnen de school, met een positieve en professionele
cultuur, kan een onderwijsorganisatie zich meer gaan meten met andere werkgevers
in de samenleving.
Ten aanzien van het instrument taakbeleid heeft de raad aangegeven dat op dat punt
meer vrijheid voor onderwijsinstellingen wenselijk is. Bij meer beleidsruimte kunnen ze
een bij hun eigen situatie passende invulling bepalen, bijvoorbeeld met het zelf regelen
van de taaktoedeling binnen teams en met een flexibilisering van de arbeidsinzet. Zo
kunnen op een situatiespecifieke manier gunstiger werkomstandigheden worden
gecreëerd. De raad adviseert de minister dan ook om zijn beleid gericht op meer flexibiliteit
in de arbeidsvoorwaarden voort te zetten.
17 TK 2001-2002, 28 375, nr. 5.
Toerusten = uitrusten
89