TOERUSTEN = UITRUSTEN - Onderwijsraad

5.5.4 VERNIEUWING LERARENOPLEIDINGEN
Om in het onderwijs met competente professionals te kunnen werken, hebben niet alleen
de onderwijsinstellingen en de werkenden zelf een belangrijke rol, maar ook de lerarenopleidingen.
De lerarenopleidingen zijn immers een belangrijke bron van nieuwe arbeidskrachten.
Deze nieuwe werknemers moeten berekend zijn op hun taken in het onderwijs.
Via de opleiding worden beroepsstandaarden doorgegeven, waaronder inhoudelijke competenties
(pedagogiek, didactiek), vakinhoudelijke expertise, maar ook normen en waarden.
Van belang is ook dat de lerarenopleidingen voldoende aandacht schenken aan de
continue veranderingen in de samenleving en met name aan de betekenis daarvan voor
het onderwijs, voor het leraarsberoep en voor de lerarenopleidingen zelf. De lerarenopleidingen
zullen - net als alle opleidingen - in moeten spelen op de eisen die de samenleving,
de studenten en het afnemende veld stellen. Vraaggerichtheid, maatwerk, integratie
van ict, samenwerking met scholen en met andere lerarenopleidingen zijn hierbij
centrale elementen.
De afgelopen jaren zijn verscheidene inspanningen gepleegd om de beoogde vernieuwing
van de lerarenopleidingen gestalte te geven. Deze investeringen zijn zowel
gericht op de pabo als op de eerste- en tweedegraads lerarenopleidingen en de universitaire
lerarenopleidingen. Het gaat onder meer om het volgende:
■
Voor vernieuwing van de pabo zijn de zogenaamde pabo-up middelen beschikbaar
gesteld. Het gaat hier om een aanvullende vergoeding voor de lerarenopleidingen
basisonderwijs voor realisering van vernieuwingen. 18
■
Vernieuwing tweede- en eerstegraads lerarenopleidingen in het hbo krijgt gestalte
via innovatieprogramma's en samenwerking tussen lerarenopleidingen en
scholen in het kader van Educatief Partnerschap. Met het oog op deze vernieuwing
en een meer vraaggeoriënteerde werkwijze is door de overheid additioneel
tot en met 2004 in totaal circa fl. 73 miljoen beschikbaar gesteld. Een
aanzienlijk deel van deze middelen (60%) moet betrekking hebben op de integratie
van ict in het onderwijs van de lerarenopleidingen. 19
■
In aansluiting op het zogenaamde ulo-convenant van 1998 zijn extra middelen
ter beschikking gesteld voor vernieuwing van de universitaire lerarenopleidingen.
20
■
Met het oog op implementatie van ict is voor de hbo-lerarenopleidingen in 1999
op basis van het uitwerkingsplan ict in het onderwijs (Onderwijs on line, verbindingen
naar de toekomst) voor 1999 fl. 23 miljoen beschikbaar gesteld. 21
Voor de universitaire lerarenopleidingen bedragen de ict-gelden in 1999
fl. 0,9 miljoen. Daarnaast is hier nog twee maal fl. 10 miljoen voor uitgetrokken
in 2000 en 2001.
18 Deze vergoeding komt bovenop de reguliere rijksbijdrage en bedraagt sinds 2000 jaarlijks fl. 25 miljoen, toe te kennen naar
rato van het aantal onderwijsvragende studenten. Daarnaast is er in de jaren 2001 en 2002 jaarlijks een extra bedrag
beschikbaar van fl. 10 miljoen. Deze middelen zijn in het bijzonder bedoeld als extra impuls voor instellingsoverstijgende
activiteiten die samenhangen met het terugdringen van lerarentekorten.
19 Een extra investering komt voort uit een convenant uit 2001 tussen de tweedegraads lerarenopleidingen en de minister.
Daarbij is fl. 40 miljoen geïnvesteerd in het oplossen van bedrijfseconomische problemen waarmee de tweedegraads lerarenopleidingen
als gevolg van hun kleinschaligheid kampen. De oplossing van deze problemen zou in 2005 moeten zijn gerealiseerd.
20 Tot en met 2005 gaat het om een totaalbedrag van fl. 25,2 miljoen. Daarnaast waren tot en met 2001 extra middelen beschikbaar
voor vernieuwingsprojecten betreffende de curricula (fl. 6 miljoen) en voor de begeleiding van studenten door scholen
(fl. 5,1 miljoen).
21 Een belangrijk deel van deze middelen is geïnvesteerd in experimentele lerarenopleidingen bij de Educatieve Faculteit
Amsterdam en Hogeschool Ichtus.
90 Onderwijsraad, augustus 2002