TOERUSTEN = UITRUSTEN - Onderwijsraad

spreekt leraren(teams) nadrukkelijk aan op hun professionaliteit in brede zin. Het dwingt
hen onder meer tot een (versterkte) oriëntatie op de over te brengen stof, de aansprekendheid
van de leerinhouden, overdrachtsmethoden, stimulerende leeromgevingen en
de eisen die aan de eigen competenties als leraar/team gesteld moeten worden.
Door op deze wijze binnen de school een onderwijsvisie te formuleren, gezamenlijk
besluiten te nemen en dergelijke, kan een gedeelde cultuur ontstaan van gedeelde inzichten
en gezamenlijke richting. Dit versterkt de identiteit van de school en maakt het vereenzelvigen
van de leraar met de doelen van het team en de organisatie gemakkelijker.
Tevens draagt dit bij aan het benodigde herstel van de wederzijdse relatie tussen leraar
en leerling. Samen heeft dit heeft waarschijnlijk een werkdrukverlagend effect.
Overigens heeft (eigen) onderwijsvernieuwing niet alleen effecten op leerlingen (betere
motivatie, lagere uitval), op de leraren (verdere versterking van de professionaliteit in
brede zin, minder werkdruk) en op hun onderlinge relaties, maar ook op de inkomsten
van de school. Dit geldt in versterkte mate in de bve-sector, waar aantallen gediplomeerden
van belang zijn voor de hoogte van de bekostiging. Het resultaat is dat meer geld
kan worden geïnvesteerd in zaken die de school belangrijk vindt (personeelsbeleid, materiële
voorzieningen, open leercentra, et cetera).
5.4.2 LERENDE TEAMS
Hiervoor is al op verschillende plaatsen gepleit voor de vorming van teams van leraren
die zelf hun verdere professionalisering en onderwijskundige verbetering ter hand
nemen, met een teamontwikkelingsplan (TOP) en een bijbehorend budget. In de literatuur
en in de praktijk is een dergelijk concept ook bekend onder andere benamingen, zoals
bijvoorbeeld 'kernteams' en 'teamteaching'. De argumenten om binnen de onderwijsorganisatie
met dergelijke lerende teams te werken, kunnen worden gerubriceerd naar redenen
voor de leraren en redenen voor de schoolleiding.
Redenen voor meer aandacht voor teamwerk zijn voor leraren onder andere:
■
Teamwerk bevordert het leren-van-elkaar in relatie tot de verbetering en verdere
ontwikkeling van het onderwijs en van het werk in het onderwijs.
■
Teamwerk kan zoals eerder aangegeven bijdragen aan (het herstel van) de
wederzijdse persoonlijke relatie tussen leraar en leerling.
■
Een toenemend zelfsturende rol van de leerling verbreedt het takenpakket van
de leraar. Er moeten door de leraar rollen worden vervuld als vakspecialist,
inhoudelijk deskundige, tutor, begeleider en onderwijsontwikkelaar. Samenwerking
met collega's kan helpen om deze rollen op te pakken en onderling af
te stemmen, en zo de kwaliteit van het onderwijs te bevorderen.
■
Vakoverstijgende en thematische werkwijzen zoals bij projectonderwijs en
probleemgestuurd onderwijs vereisen voortdurend overleg, samenwerking en
afstemming tussen leraren. Het werken binnen teamverband structureert de
afstemming en het overleg.
■
Teamwerk bevordert nadrukkelijk de beoogde uitgebreide, brede professionaliteit
waarbij leraren functioneren als lid van een schoolorganisatie als geheel, de
activiteiten in de eigen klas relateren aan het beleid en de doelen van de school
en ook duidelijk betrokken zijn bij andere activiteiten dan het lesgeven.
■
Teamwerk betekent dat taken op dat niveau worden verdeeld, en dat leraren
daarbij in onderling overleg rekening kunnen houden met specifieke individuele
aspecten, zoals leeftijd, functie, persoonlijke omstandigheden, interesses en
competenties.
Toerusten = uitrusten
83