LEREN IN EEN KENNISSAMENLEVING - Onderwijsraad

Of een voorbeeld uit het (Amerikaanse) basisonderwijs, waarin een levensechte probleemsituatie
op meer virtuele wijze de school wordt binnengehaald:
“ (…). At the end of the video we see Jasper asking himself when he needs to leave and
whether he can make it home without running out of gasoline. At this point students
are challenged to engage in problem-finding and problem-solving activities (…). They
must identify Jasper’s major goal (to get home before sunset without running out of
gas), generate the subproblems that represent obstacles to this goal (e.g. running out
of gasoline) and devise strategies to deal with various subproblems. (…) Throughout
the story, students have been exposed to information that now becomes relevant for
Jasper’s decision. The map from a scene shown early in the movie becomes useful for
calculating the distance between Cedar creek and Jasper’s home dock. (etc.)
(Barron et al., 1990)
Het gaat er bij de ‘vervlechtingsstrategie’ niet noodzakelijk om met (kenmerken van)
buitenschoolse leersituaties een schools arrangement aan te vullen; evengoed kan het
nuttig zijn om het leren in buitenschoolse contexten (bijvoorbeeld leren op de werkvloer)
met schoolse elementen aan te vullen. Bijvoorbeeld:
“In de bouw worden de werkvoorbereiding en calculatie meestal door een hts-er of een
mts-er gedaan. Er bestaat geen aparte opleiding voor. Daarom was die cursus op het
ROC een individuele opleiding. Gedurende een jaar ging ik twee dagen en een avond per
week naar school. De hoofdmoot van de cursus bestond uit hoe je precies uitrekent wat
bijvoorbeeld een verbouwing gaat kosten. Je moet zelf bedenken hoe lang een verbouwing
gaat duren en hoe je die opbouwt. De leraar speelde niet zo’n grote rol in de opleiding.
Er werd niet echt lesgegeven, je werd vooral begeleid. Het meeste moest je zelf
doen.”
(interview Koos Olthuis)
3.4.3 STRATEGIE II: VERBINDING
Zoals in paragraaf 3.3.1 werd aangegeven bestaat een leertraject uit een aaneenschakeling
van leerarrangementen en leerervaringen die, tezamen genomen, tot verwerving van
een functioneel samenhangend geheel aan kennis, vaardigheden en competenties leiden
(functioneel voor beroepsuitoefening, maatschappelijke participatie enzovoort). Uiteraard
kan zo’n geheel vaak ook exclusief binnen de school dan wel exclusief in een context
daarbuiten verworven worden, bijvoorbeeld in een bedrijf, welzijnsorganisatie of huishouding.
Maar het kan effectief en efficiënt zijn om arrangementen, ofwel onderdelen van
een traject, via verschillende leercontexten te laten verlopen. Daarbij zijn buitenschoolse
leercontexten aanvullend op en soms vervangend voor het schoolse leren, of andersom.
Vanuit het schoolse perspectief kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de verbinding van
schoolse en buitenschoolse context(en) in het verband van een brede school, aan uitbesteding
van lessen lichamelijke opvoeding aan sportverenigingen, of aan de beroepspraktijkvorming
bij duale trajecten in het beroeps- en hoger onderwijs. Vanuit buitenschools
perspectief kan gedacht worden aan opleidingen in het bankwezen, waarin praktijkleren
met cursusaanbod wordt gecombineerd; ook een training gesprekstechnieken voor vrijwilligers
in het buurtwerk past binnen dit kader.
Leren in een kennissamenleving
63