LEREN IN EEN KENNISSAMENLEVING - Onderwijsraad

Ook het principe van evc is een manier om buitenschools en schools leren tot één
samenhangend traject te verbinden. Dit concept is in eerste instantie vanuit schools perspectief
uitgewerkt. Vanuit dat perspectief bezien gaat het erom dat leeropbrengsten die
in buitenschoolse leercontexten werden opgedaan in de plaats kunnen worden gesteld
van leeropbrengsten die gewoonlijk binnen een schools traject worden verworven.
Vrijstelling voor die onderdelen volgt en de rest van het traject kan dan binnen de schoolse
context worden afgelegd. Vanuit buitenschools perspectief zal het omgekeerde gebeuren:
duur en invulling van het inwerkingstraject in bedrijfsleven of maatschappelijke
organisatie zullen sterk verschillen naargelang werknemers een algemene of beroepsopleiding
volgden, en naargelang niveau en richting van een dergelijke opleiding. Van verbinding
is alleen sprake als inderdaad schoolse en buitenschoolse leersituatie samen het
traject vormen dat voor het functioneel benodigde geheel aan kennis, vaardigheden en
competenties leidt. 54 Dit criterium – het moet gaan om combinatie binnen een traject die
tot één functioneel samenhangend, afgerond en eigenstandig geheel leidt – maakt ook
het onderscheid uit met de volgende strategie: stapeling.
Bij het verbinden van schoolse en buitenschoolse arrangementen zal in het algemeen niet
van institutionele integratie sprake zijn: de school aan de ene en de sportvereniging of
arbeidsorganisatie aan de andere kant komen via afspraken, opdrachten en dergelijke tot
verdeling van verantwoordelijkheden. Voor bedrijf of maatschappelijke organisatie en
cursusaanbieder, dan wel lerende en school of (beroeps-, maatschappelijke) organisatie
die formeel leren binnen hun leertrajecten inpassen, geldt hetzelfde. De verbindingsstrategie
kan de effectiviteit en efficiëntie van leren bevorderen. Het biedt ook interessante
mogelijkheden om tot verhoging van het niveau van leerloopbanen te komen.
Hieronder wordt een en ander geïllustreerd.
Verbinding als strategie: voorbeelden
Stages als onderdeel van een beroepsopleiding of duale trajecten zijn een inmiddels
ingeburgerd type verbinding tussen schoolse en buitenschoolse trajecten. Er zijn andere
mogelijkheden, bijvoorbeeld het opbouwen door een klas, in het kader van het onderwijs
Duits of Frans, van e-mail contacten met een groep leerlingen uit die landen. Of,
wellicht minder intentioneel maar niet minder vruchtbaar:
“Het tweede lesjaar kwam ik als enige Marokkaanse in een groep terecht met vrouwen
uit verschillende culturen, onder andere Turkse en Chinese vrouwen. We zaten allemaal
ongeveer op hetzelfde niveau. Behalve dat dit natuurlijk makkelijker was voor de
docent, had het nog een ander voordeel: aangezien ik me als ik niet kan praten ongelukkig
voel, móest ik in de pauzes wel Nederlands spreken om contact te leggen met de
docent en de andere vrouwen.”
(interview Fatima Tahri)
Verbinding tussen schools en buitenschools kan ook in omgekeerde richting verlopen,
bijvoorbeeld als volgt:
54 Men spreekt bij evc niet van verbinding als buitenschoolse ervaring volledig in de plaats komt van een bepaald schools traject
of andersom (bijvoorbeeld als een sollicitant op basis van relevante eerdere werkervaring de positie van chef-kok in een restaurant
verwerft).
64 Onderwijsraad, januari 2003